Aralık ayı genellikle euronun en güçlü olduğu ay olurdu ancak Avrupa'daki siyasi istikrarsızlık, ABD'nin gümrük vergisi tehditleri ve küresel jeopolitik gerilimler bu yıl euronun olağan mevsimsel yükselişini zorlayabilir.
Aralık ayı genellikle euro için yılın en güçlü ayı olurken, son 24 yılda ABD doları karşısında ortalama yüzde 1,6 değer kazandı.
Tarihsel veriler, euronun aralık ayını diğer aylara kıyasla yüzde 71 oranında pozitif bölgede tamamladığını gösteriyor.
Ancak 2024'ün son ayına girerken, ABD ve Avrupa'daki siyasi gelişmelerin bir karışımı bu köklü modeli tehdit edebilir.
Euro aralık ayında neden yükseliyor?
Küresel para birimleri arasında euro, doların mevsimsel yumuşaklığından sürekli olarak faydalanarak aralık ayının kazananı olarak öne çıkıyor.
Geçtiğimiz yedi yıl boyunca euro her aralık ayında değer kazanarak aralık ayındaki zafer serisini uzattı.
Euro için bir sonraki en iyi ay, aralık ortalamasının üçte biri olan sadece yüzde 0,5'lik ortalama kazancın görüldüğü nisan ayıdır.
Bu mevsimsel gücün büyük bir kısmı, Euro Bölgesi'ne özgü faktörlerden ziyade ABD vergi düzenlemeleriyle ilgili.
Amerikan şirketleri genellikle yılsonunda vergi yükümlülüklerini yönetmek için fonlarını denizaşırı ülkelere aktararak dolar varlıklarını azaltıyor. Bu durum aralık ayında dolar talebini düşürerek, dolaylı olarak euro ve diğer başlıca para birimlerini yukarı çekiyor.
Bununla birlikte, ABD dolarının mevsimsel yumuşaklığı sadece geçici bir olgu.
Doların gücünün para birimi ağırlıklı bir ölçüsü olan ABD Dolar Endeksi ortalama olarak aralık ayında yüzde 0,91 oranında düşerken, ABD şirketlerinin yılsonu vergi planlamasının ardından fonlarını ülkelerine geri göndermesiyle ocak ayında yüzde 0,88 oranında yükseliyor.
Ocak ayındaki bu toparlanma, dolar için tüm aylardaki en güçlü toparlanma oldu.
Aralık ayında diğer para birimleri ne durumda?
Büyük ve küçük para birimlerinin çoğu aralık ayında dolar karşısında güçlenme eğiliminde olduğundan, mevsimsel model euronun ötesine uzanıyor. Örneğin İngiliz sterlini (pound), aralık ayında dolar karşısında ortalama yüzde 0,4 değer kazanmış ve son 40 yılda ayı yüzde 58 oranında pozitif bölgede tamamlamıştır.
Benzer şekilde, Avustralya doları da bu dönemde ortalama yüzde 0,4 değer kazanarak, risk algısındaki iyileşmeden ve doların mevsimsel yumuşaklığından faydalanmıştır.
Japon yeni de mütevazı kazançlar göstererek, aralık ayında ortalama yüzde 0,3 oranında güçlenmiş ve azalan dolar talebini yansıtmıştır.
Macar forinti, Polonya zlotisi ve Çek korunası gibi daha küçük Avrupa para birimleri bile kayda değer aralık ayı performansları sergiliyor.
Forint ortalama yüzde 0,8 değer kazanırken, zloti yüzde 1,3 oranında güçlendi ve koruna dolar karşısında ortalama yüzde 1,4'lük bir artışla başı çekti.
Aralık 2024'te euronun mevsimsel seyrine ilişkin riskler
Siyasi ve ekonomik riskler Atlantik'in her iki yakasında da ağırlığını hissettirdiğinden, euro ve diğer para birimleri bu yıl aralık ayındaki olağan güçlerini korumakta önemli zorluklarla karşılaşabilir.
2016 yılında Donald Trump'ın beklenmedik seçim zaferi aralık ayının mevsimsel para birimi trendlerini bozmuş ve euronun yüzde 0,67 değer kaybetmesine yol açmıştı. Trump'ın yeniden seçilmesi ve ani gümrük vergisi açıklamaları tehdidinin yeniden ortaya çıkmasıyla 2024 yılında da benzer bir tablo görülebilir. Bu tür bir politika belirsizliği de ABD şirketlerini, önceki yıllarda aralık ayında doların zayıflamasında önemli bir etken olan yurtdışına dolar transfer etmekten caydırabilir.
Avrupa'da artan siyasi istikrarsızlık da zorlukları artırıyor. Euro Bölgesi'nin en büyük iki ekonomisi olan Almanya ve Fransa, 2025 seçimleri öncesinde iç belirsizliklerle boğuşuyor. Almanya parçalanmış bir siyasi ortamla mücadele ederken, Fransa artan işçi grevleri ve sosyal huzursuzlukla karşı karşıya. Bu sorunlar, yatırımcıların Euro Bölgesi'ne olan güvenini azaltarak tek para birimine olan talebi düşürebilir.
Jeopolitik gerilimler görünümü daha da karmaşık hale getiriyor. Devam eden İsrail-Hamas çatışması, uzayan Rusya-Ukrayna savaşı ve Çin'in kırılgan ekonomik toparlanmasına ilişkin endişeler, ABD dolarını küresel bir güvenli liman olarak destekleyerek aralık ayındaki tipik mevsimsel zayıflığını sınırlayabilir.
Risklerin bu benzersiz birleşimi, euronun ve diğer başlıca para birimlerinin 2024 yılında tarihsel olarak güçlü aralık performanslarını tekrarlayıp tekrarlayamayacağı konusunda şüphe uyandırıyor.
euronews
