Yeni bir araştırma, İngiltere'deki kullanılmayan elektrikli eşyaların, yıllık bakır ihtiyacını karşılamak için önemli bir kaynak olabileceğini ortaya koyuyor.
Yeni bir araştırmaya göre, ıskartaya çıkarılan elektrikli eşyalar, karbonsuzlaştırma çabalarındaki 'bakır açığını' kapatabilir.
Kâr amacı gütmeyen bir dernek olan Material Focus'un verilerine göre, Birleşik Krallık'ta kullanılmayan veya bozulmuş teknoloji ürünlerini içeren 'kıyamet çekmeceleri'nde 266 milyon pound (316 milyon euro) değerinde bakır saklanıyor.
İngiltere'deki evlerde 823 milyon kullanılmayan veya bozuk teknoloji ürünü bulunuyor; bunlar arasında çöpe atılan elektrikli aletler, eski kablolar ve geri dönüşümü zor diğer ürünler yer alıyor.
Ortalama bir evde 23 adet kablo bulunduğu ve kabloların en az yüzde 20'sinin bakır içerdiği belirtiliyor. Bu, İngiltere genelinde kablolardan yaklaşık 3.252 ton bakıra denk geliyor. Ülkedeki 627 milyon kullanılmayan kablonun toplamı, Ay'a kadar uzanabiliyor.
Ayrıca, istenmeyen ve çöpe atılan elektrikli aletlerde 38.449 ton bakır çürümeye terk edilmiş durumda; bu da İngiltere'nin yıllık bakır ihtiyacını karşılamaya yetiyor. BM'nin Küresel E-atık Monitörü, Avrupa genelinde yılda 13 milyar kilogram e-atık üretildiğini bildiriyor.
Karbonsuzlaştırma çabasında bakır neden hayati önem taşıyor?
Sonsuza kadar geri dönüştürülebilen bir metal olan bakır, döngüsel bir ekonomi oluşturma açısından büyük önem taşıyor. Bakır ayrıca, yenilenebilir enerji sistemlerine ve yeşil teknolojilere güç vermedeki rolü nedeniyle "enerji geçişinin metali" olarak adlandırılıyor.
Energy Industry Review’a göre, yenilenebilir enerji sistemleri, geleneksel sistemlere kıyasla 12 kat daha fazla bakır kullanıyor. Bakır, aynı zamanda enerji verimliliğini de artırıyor; örneğin, rüzgar türbinlerinde kullanılan bir ton bakır, kullanım ömrü boyunca 7.500 ton CO2 emisyonu tasarrufu sağlıyor.
Royal Society of Chemistry, 2030 yılına kadar İngiltere'de rüzgar türbinleri ve güneş panelleri inşa etmek için 347.000 ton bakıra ihtiyaç duyulacağını ve bu talebin yüzde 30'unun, İngiltere'nin eski teknoloji ve kablolarla dolu çekmecelerindeki bakırın "çıkarılmasıyla" karşılanabileceğini ortaya koyuyor.
Bakır talebi arzı geride bırakıyor
Bloomberg Intelligence tarafından hazırlanan bir rapora göre, 2033 yılına kadar küresel çapta 6,5 milyon tonluk bir 'bakır açığı' oluşacak.
Bloomberg Intelligence metaller ve madencilik kıdemli analisti Grant Sporre, "Önümüzdeki 10 yıl boyunca dünyanın bakır ihtiyacını karşılamak zor olacak ve piyasa potansiyel olarak beş ila 10 yıl içinde ciddi kıtlıklarla karşı karşıya kalacak," diyor.
"Tüm sığ, bakırın işlenmesinin kolay olduğu bakır yatakları kullanımda. Geri dönüştürülmüş bakır oranının mevcut yüzde 30 seviyesinden yüzde 50'ye çıkarılması potansiyel olarak ek talebi karşılayabilir."
Avrupa e-atık ve geri dönüşümle nasıl başa çıkıyor?
Uluslararası E-Atık Günü 14 Ekim 2024'te kutlanacak ve elektrikli cihazların geri dönüşümü konusunda farkındalık yaratma çabalarına katkıda bulunacak. Ancak, tüm ülkeler ücretsiz ve kolay geri dönüşüm uygulamaları sunmamakla birlikte, bu uygulamalar ülkeden ülkeye değişiklik göstermekte.
Hırvatistan, e-atıklarının yüzde 81'ini geri dönüştürerek bu alanda öne çıkarken, Estonya, Bulgaristan, Macaristan ve Avusturya, Avrupa'nın en iyi beş e-atık geri dönüşümcüsünü oluşturuyor.
Hırvat perakendeciler, yeni ekipman satın alma zorunluluğu olmaksızın e-atıkları ücretsiz olarak geri almak ve geri dönüştürmekle yükümlü; ülkede e-atıkların toplanması ücretsiz şekilde ve talep üzerine gerçekleştirilmekte.
Öte yandan, Malta sadece e-atıklarının yüzde 21'ini geri dönüştürürken, Norveç, İngiltere, İsviçre, Danimarka ve Hollanda, mutlak e-atık açısından Avrupa'nın en düşük geri dönüşüm oranlarına sahip ülkeleri arasında yer almakta.
2020 tarihli bir BM raporu, düşük geri dönüşüm oranlarının e-atık toplama altyapısının eksikliğine, metal hurda toplayıcılarıyla olan rekabete ve yaptırım eksikliğine bağlı olduğunu belirtiyor.
Royal Society of Chemistry'de çevre politikası danışmanı Izzi Monk, "Bakırın geri dönüşüm yoluyla ikincil tedarikini artırmak, tedarik güvenliği için önemli bir yoldur," diyor. "Ancak hükümetlerin, geri dönüşümün olumsuz çevresel, sosyal ve sağlık etkileri yaratmadan büyütülebilmesi için teknolojilere ve altyapıya yatırım yapması gerekiyor."
euronews
