İsrail'den Sumud filosuna müdahale

İsrail Dışişleri Bakanlığı ise X hesabından yaptığı açıklamada, bazı teknelerin güvenli şekilde durdurulduğunu ve bazı yolcuların alıkonularak İsrail'de bir limana götürüldüğünü bildirdi. Açıklamada, aralarında İsveçli iklim aktivisti Greta Thunberg'in de bulunduğu yolcuların sağlık durumlarının iyi olduğu belirtilirken, "Greta ve arkadaşları güvende ve sağlıklılar" ifadelerine yer verildi.

Operasyon sırasında canlı yayınlanan görüntülerde, bazı aktivistlerin can yelekleriyle İsrail askerlerinin teknelere çıkmasını beklediği görüldü.

25 Türk de alıkonuldu

Anadolu Ajansı, Küresel Sumud Filosu Türkiye Delegasyonu'nun operasyon sırasında  25 Türk vatandaşının gözaltına alındığına dair açıklamasını aktardı.

Haberde, "Sirius" gemisinden Ayçin Kantoğlu, Abdulaziz Yalçın, Davut Daşkıran ve Zeynep Tekocak, "Alma" gemisinden Metehan Sarı, Hüseyin Şuayb Ordu, Onur Murat Kolgu, Semih Fener, Osman Çetinkaya ve Sümeyra Akdeniz Ordu, "Spectre" gemisinden Bekir Turunç, Abdulmecid Bagcivan, Mustafa Muhammed Çakmakcı, Mesut Çakar ve Muslim Ziyali'nin, "Huga" gemisinden Mehmet Sait Direkçi, Fatih Özsöz ve Tevhit Yıldız, "Deir Yassine" gemisinden Sümeyye Sena Polat, "Grande Blue" gemisinden Halil Rıfat Çanakçı'nın, "Morgana gemisinden" Ersin Çelik ve Semanur Sönmez Yaman, "Seulle" gemisinden de Yaşar Yavuz, Abdussamed Turan ve Haşmet Yazıcı'nın alıkonulduğu aktarıldı.

Türkiye'den İsrail müdahalesine sert tepki

İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı da operasyon sırasında Türk vatandaşlarının gözaltına alınmaları hakkında soruşturma başlatıldığını açıkladı. Savcılık'tan yapılan açıklama şöyle:

"İnsani yardım ulaştırmak amacıyla Gazze'ye doğru yol alan Küresel Sumud Filosu'na yönelik İsrail donanması unsurları tarafından uluslararası sularda gerçekleştirilen saldırı neticesinde alıkonulan (24) vatandaşımız ile ilgili olarak Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Sözleşmesindeki düzenlemeler, 5271 sy. Ceza Muhakemesi Kanunu'nun 15. maddesindeki yetki kuralları ve 5237 sy. Türk Ceza Kanunu'nun 12/13. Maddelerindeki görev kuralları çerçevesinde Cumhuriyet Başsavcılığımızca 'Kişiyi Hürriyetinden Yoksun Kılma', 'Ulaşım araçlarının kaçırılması veya alıkonulması', 'Nitelikli Yağma', 'Mala Zarar Verme' ve 'Eziyet' suçları kapsamında soruşturma başlatılmış olup soruşturma çok yönlü olarak sürdürülmektedir."

Türkiye Dışişleri Bakanlığı da İsrail'in askeri müdahalesine sert tepki gösterdi. Bakanlık'tan yapılan açıklamada,

"Gazze halkına insani yardım ulaştırmak amacıyla yola çıkan Küresel Sumud Filosu'na İsrail güçleri tarafından uluslararası sularda gerçekleştirilen saldırı, uluslararası hukuku en ağır biçimde ihlal eden ve masum sivillerin hayatını tehlikeye atan bir terör eylemidir" denildi.

"Söz konusu saldırının, Gazze'de ateşkes sağlanmasına dönük çabalara zarar vermemesini ümit ediyoruz" ifadesine yer verilen açıklamada, Birleşmiş Milletler ve ilgili tüm uluslararası kuruluşlar, Gazze'ye yönelik ablukanın bir an önce kaldırılması, bölgeye insani yardım girişine izin verilmesi ve seyrüsefer serbestisinin güvence altına alınması için harekete geçmeye çağrıldı.

Fransa Dışişleri Bakanlığı da İsrail'e çağrıda bulunarak, katılımcıların güvenliğinin sağlanmasını ve konsolosluk koruma haklarının garanti altına alınmasını istedi.

Türkiye, Almanya ve İtalya'da protestolar

Gazzze'ye insani yardım götürmek üzere yola çıkan Küresel Sumud Filosu'na İsrail tarafından müdahale edilmesi Ankara'da ABD Büyükelçiliği önünde protesto edildi. Vatandaşlar, İsrail'in müdahalesine tepki gösterdi. Polis ekipleri büyükelçilik etrafında yoğun güvenlik önlemleri aldı. Eylemciler, filoya destek sloganları atarak dağıldı.

Almanya'nın başkenti Berlin'de de yaklaşık 300 kişi protesto gösterisi düzenledi. Bazı göstericilerin güvenlik güçlerine şişe fırlattığını ve yasaklı sloganlar attığını belirten polis, çok sayıda kişinin gözaltına alındığını açıkladı.

İtalya'nın başkenti Roma'da da filonun durdurulması protesto edildi. Akşam saatlerinde ana tren garı önünde toplanan göstericiler nedeniyle gara girişler geçici olarak kapatıldı. Ülkenin en büyük sendikası, filoyla dayanışma için Cuma günü genel grev çağrısı yaptı.

İtalyan basınından La Repubblica, göstericilerin Başbakan Giorgia Meloni'nin makamına doğru yürüyüşe geçtiğini aktardı. Göstericiler, hükümeti filoyla dayanışma göstermemekle suçluyor.

Filo yoluna devam ediyor

Filoya katılan aktivistler Gazze kıyısına 70 ila 80 deniz mili (yaklaşık 130–150 kilometre) yaklaştıklarını aktarıyor.

Filo, Ağustos ayı sonunda Barcelona'dan hareket ederek, uzun süredir İsrail ablukası altındaki Gazze'ye insani yardım ulaştırmayı hedefliyor. En az 44 ülkeden aktivistin yer aldığı tekneler, ağırlık olarak kuru gıda ve tıbbi yardım malzemesi taşıyor.

İsrail Dışişleri Bakanlığı ise filonun yardım amacı taşımadığını öne sürdü. Açıklamada, İsrail donanmasının filoyu rotasını değiştirmesi için uyardığı, yardımların başka limanlarda teslim edilerek Gazze'ye ulaştırılabileceğinin iletildiği aktarıldı. Bakanlık, "Filo bu teklifi reddetti çünkü amacı yardım değil, provokasyon" ifadelerini kullandı.

Filo sözcüsü Thiago Ávila ise İsrail'in rota değiştirme talebini reddetme gerekçelerini X hesabından paylaştı.

Ávila, Gazze halkının kendi sınırlarını kontrol etme hakkı bulunduğuna dikkat çekti, "Gazze'deki Filistin halkına insani yardım ulaştırmak için sizi meşru bir aktör olarak tanımıyoruz. Abluka uluslararası hukuka aykırıdır" dedi.

Filodaki yaklaşık 500 kişi arasında Nelson Mandela'nın torunu Mandla Mandela, Filistin asıllı Fransız milletvekili Rima Hassan ve eski Barcelona Belediye Başkanı Ada Colau dâhil çok sayıda aktivist ve siyasetçi bulunuyor.

"Sumud", bugüne kadar Gazze'ye doğru yola çıkan en büyük filo olma özelliğini taşıyor. Arapçada "kararlılık" veya "sarsılmaz azim" anlamlarına gelen Sumud, Filistinliler için direnişi ifade eden bir kavram olarak biliniyor.

DW,dpa,AFP,ANKA/TY,CÖ

DW