ABD, Suriye'de yönetimi ele geçiren HTŞ'nin lideri Colani'nin yakalanması için konulan 10 milyon dolarlık (351,86 milyon Türk Lirası) ödülü kaldırdı.
ABD geçtiğimiz günlerde Suriye'deki Beşar Esad yönetimini deviren Heyet Tahrir Şam (HTŞ) silahlı örgütünün lideri Ahmet Hüseyin eş-Şara - yaygın bilinen savaşçı adı ile Muhammed Colani'nin başına önceki senelerde konulan 10 milyon dolarlık ödülü geri çektiklerini bildirdi.
Açıklama, ABD'nin Orta Doğu'daki en üst düzey diplomatı olan Dışişleri Bakan Yardımcısı Barbara Leaf'in Suriye'nin başkenti Şam'da Heyet Tahrir Şam'ın (HTŞ) lideri Colani ile yaptığı görüşmenin ardından geldi.
HTŞ, ABD'de hala yabancı bir terör örgütü olarak tanımlanıyor. Bu tanımlama da bazı yaptırımları beraberinde getiriyor. Leaf yaptırımların hafifletilip hafifletilmeyeceği konusunda bilgi vermedi ancak HTŞ lideri için konulan ödülü geri çektiklerini söyledi.
ABD'li diplomat görüşmenin, terörist grupların Suriye içinde ve dışında ABD'nin ortaklarına yönelik tehdit oluşturmaması gerekliliği üzerine odaklandığını söyledi.
Görüşme sonrası geçtiği Ürdün'de konuşan Leaf ve diğer ABD yetkililer, Colani'nin azınlıkların ve kadın haklarının korunması konusundaki açıklamalarının olumlu olduğunu, ancak bu vaatleri uzun vadede yerine getirip getirmeyeceği noktasında şüpheli olduklarını söyledi.
Colani'nin kendisinde 'pragmatik' bir izlenim bıraktığını aktaran Leaf "İlk toplantı olarak iyiydi. Ancak sözlerden ziyade eylemleri değerlendireceğiz," dedi.
ABD heyetinin ziyareti kapsayıcı bir hükümet kurulması için baskı yapmak ve kayıp Amerikalı gazeteci Austin Tice'ın akıbetine dair bilgi edinmek amacıyla gerçekleştirildi.
ABD'li yetkililer Şam’daki büyükelçiliğin hemen yeniden açılmayacağını ve şu anda Çek hükümetinin koruması altında olduğunu belirtti. Diplomatik tanıma konusundaki kararların, yeni Suriye yetkililerinin niyetlerini netleştirmesiyle alınacağı da belirtildi.
Ziyarette Leaf ile birlikte ABD'nin eski Suriye özel temsilcisi Daniel Rubinstein ve Biden yönetiminin rehine müzakerelerinden sorumlu özel elçisi Roger Carstens da bulundu.
Carstens, Tice’ın akıbetine dair yeni bir bilgi bulunmadığını, ancak onu bulma çabalarının süreceğini belirtti. Daha önce bilgi almak amacıyla Lübnan'a gittiğini ve önümüzdeki günlerde başka ABD yetkililerinin de Suriye'yi ziyaret ederek arama çalışmalarını sürdüreceğini söyledi.
Leaf ve ekibi, Washington'ın 2012'de Şam'daki büyükelçiliğini kapatmasından bu yana Suriye'yi resmi olarak ziyaret eden ilk ABD'li diplomatlar oldu.
ABD heyetinin Şam’a varmasından kısa bir süre önce ise ABD ordusu, kuzeydoğu Suriye’de düzenlediği hava saldırılarında Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) liderinin öldürüldüğünü duyurdu.
ABD ordusunun Merkez Komutanlığı (CENTCOM) bu saldırının IŞİD’in Suriye’deki kargaşadan yararlanmasını engellemek için yapıldığını bildirdi. Pentagon perşembe günü ABD'nin IŞİD'e karşı mücadele etmek için Suriye'deki güçlerini ikiye katladığını açıkladı. Şu anda bölgede yaklaşık 2.000 Amerikan askeri bulunuyor.
Ne olmuştu?
Suriye'de 13 yıldır devam eden iç savaş, HTŞ ve diğer muhalif grupların son 12 günlük operasyonunun ardından Esad ailesinin 54, Baas Partisi'nin 61 yıllık iktidarının bitişiyle sonuçlandı.
Ülkenin kuzeybatısında, İdlib'de konumlanmış ve yaklaşık 4 milyonluk bir nüfusu idare ettiği belirtilen HTŞ tarafı, 27 Kasım Çarşamba günü sabahı Türkiye'nin de desteklediği Suriye Milli Ordusu'nun (SMO) yardımıyla, Şam'daki Suriye hükümetine ve ordusuna karşı "Saldırganlığı Caydırma - Rad'ul Udvan" operasyonunu başlattı.
Hızla ilerleyen muhalifler 28 Kasım'da Halep'i Şam'a bağlayan otoyolu kesti, aynı gün 46. Alay Üssü’nü ve en az 8 köyü ele geçirdi.
29-30 Kasım tarihlerinde ülkenin en büyük ikinci kenti Halep, muhaliflerin elindeydi. Bu gelişme sonrası Rus ve Suriyeli savaş uçakları, 2016'dan bu yana ilk kez, 2024'te muhaliflerin ele geçirdiği düşünülen mevzileri bombaladı.
HTŞ'nin kontrolündeki muhalif gruplar 4 Aralık'ta Hama, 7 Aralık'ta Humus ve 8 Aralık'ta Esad'ın ülkeyi yönettiği Şam'ı ele geçirdi.
Bu gelişmelerden sonra Esad, Rusya'nın "insani gerekçelerle" tanıdığı sığınma hakkı kapsamında ailesiyle beraber Moskova'ya uçtu.
HTŞ lideri Colani ise aynı gün Suriye devlet televizyonunda Esad'ı devirdiklerini açıkladı.
euronews