Ukrayna için önerilen kredi, aşırı sağcı Avrupa için Vatanseverler (PfE) grubunu böldü: bazı üyeler lehte, diğerleri ise aleyhte oy kullandı.
Avrupa Parlamentosu (AP) Salı günü, Rusya Merkez Bankası'nın dondurulan varlıklarını geri ödemeler için teminat olarak kullanarak, Ukrayna'ya 35 milyar euroya (1,29 trilyon Türk Lirası) kadar kredi verilmesini öngören çığır açıcı girişimi ezici bir çoğunlukla destekledi.
Strazburg'da yapılan oylamada plan 518 lehte, 56 aleyhte ve 61 çekimser oy aldı. AP milletvekilleri, plana yeşil ışık yakan Konsey'de nihai onayı hızlandırmak için herhangi bir değişiklik önergesi vermemeyi kabul etti.
Geçen hafta Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy'i yarım daire içinde karşılayan AP Başkanı Roberta Metsola "Tarihi bir an daha," yorumunda bulundu.
"Bu oylama ile Rusya'nın dondurulmuş varlıklarından elde edilen geliri Ukrayna için kullandığımıza dair çok güçlü bir mesaj gönderiyoruz ve bir saldırgan olarak Rusya bu yıkımın bedelini ödemelidir ve ödeyecektir."
Önerilen kredinin, Ukrayna'ya askeri ve mali yardım sağlanmasına karşı çıkma eğiliminde olan bazı aşırı sağcı milletvekillerinin desteğini alması dikkat çekti.
Bu arada 35 milyar euro tahsis edilmeyecek, yani Kiev bu parayı silahlar da dahil olmak üzere uygun gördüğü şekilde harcayabilecek.
AP içindeki aşırı sağcı Avrupa için Vatanseverler (PfE) grubunun 20'den fazla milletvekili kredi lehinde oy kullanırken, grup başkanı Jordan Bardella'nın da aralarında bulunduğu yaklaşık 40 milletvekili çekimser kalmayı tercih etti. Bardella geçen hafta Zelenskiy ile görüşen grup liderleri arasındaydı.
PfE'nin 86 milletvekilinden sadece yedisi yasal metne karşı oy kullandı.
Bu rakamlar, temmuz ayında Vatanseverlerin büyük ölçüde oylarıyla reddedilen Ukrayna'ya destek kararıyla kıyaslandığında mütevazı bir tezat oluşturuyor.
Bununla birlikte, sağın en radikal ve yıkıcı gücü olan Egemen Uluslar Avrupası (ESN) grubu, düşmanlıklarını bir kez daha teyit ederek krediye karşı birlikte hareket etti.
Giorgia Meloni'nin İtalya'nın Kardeşleri ve Polonya'nın Hukuk ve Adalet partilerinin hakim olduğu aşırı sağcı Avrupa Muhafazakarları ve Reformistleri (ECR) grubunun büyük çoğunluğu, geçmişte Ukrayna ile ilgili diğer dosyalarda olduğu gibi bu girişimi de destekledi.
Merkez gruplardan Avrupa Halk Partisi (EPP), Sosyalistler ve Demokratlar (S&D) ve Renew Europe'tan hiçbir milletvekili salı günkü metne karşı oy kullanmadı.
Orban'ın son vetosu
Parlamento'nun büyük ölçüde beklenen onayı, kredinin hızlı bir şekilde kullandırılmasının önünü açıyor.
Konsey nihai onayını verdiğinde, Avrupa Komisyonu'nun piyasada para toplamasına ve 2025'in başlarında Kiev'e ödemelere başlamasına izin verilecek.
Öte yandan, yapbozun bazı parçaları hala eksik.
35 milyar euroluk kredi, Avrupa Birliği'nin (AB) Ukrayna'ya 45 milyar euroluk (1,66 trilyon TL) acil mali yardım sağlamaya yönelik daha geniş bir G7 girişimindeki payı olarak tasarlandı. Rusya'nın dondurulan varlıklarından elde edilen talih kuşu karları, kademeli ödemeleri ve faiz oranlarını karşılamak için kaldıraç olarak kullanılacak ve Kiev'in ve Batı'nın kasasını muaf tutacak.
AB yasalarına göre, Rusya'ya yönelik yaptırımların her altı ayda bir yenilenmesi gerekiyor ki bu da tek bir ülkenin hamleyi durdurmasını, varlıkları çözmesini ve G7 kredisini kargaşaya sürüklemesini mümkün kılıyor. Macaristan'ın vetosundan korkan Washington, denenmemiş planın istikrarını ve öngörülebilirliğini arttırmak için daha uzun bir yenileme dönemi talep etti.
Bunun üzerine Brüksel, dondurulan varlıklara yönelik yaptırımların her üç yılda bir (36 ay) yenilenmesini önerdi ancak Macaristan, Amerikalılar 5 Kasım'da yeni başkanlarını seçene kadar yaptırım rejiminde herhangi bir değişiklik yapılmasını engelleyeceğini belirtti.
Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Cumhuriyetçi Başkan adayı Donald Trump'ın zaferini "birkaç şişe şampanya" ile kutlayacağını söyledi.
Diplomatlar Budapeşte'nin argümanıyla alay ederek, AB'nin G7 planına ne kadar çok katkıda bulunursa ortak bütçe için o kadar yüksek risk oluşturacağı için bunun ters etki yaratacağını belirtti.
Financial Times'a göre Amerika Birleşik Devletleri (ABD), Orban vetosunu sürdürse bile 18 milyar euroyu (666,4 milyar TL) üstlenmeye hazır olduğunu belirtti. Bu taviz, AB'nin payını 35 milyar eurodan 18 milyar euroya düşürebilir ve her iki taraf da eşit pay almış olur.
Paranın geri kalanını İngiltere, Japonya ve Kanada karşılayacak. İngiltere 2.26 milyar sterlin (2.7 milyar euro, 99.9 milyar TL) katkıda bulunacağını açıklarken, Kanada ise 5 milyar Kanada Doları (3.3 milyar euro, 122.1 milyar TL) katkıda bulunacağını belirtti.
G7 maliye bakanlarının bu hafta içinde Washington'da bir araya gelmelerinin ardından her bir müttefikin ne kadar katkıda bulunacağına ilişkin daha fazla ayrıntı bekleniyor.
euronews
