Bazı Avrupalı liderler son zamanlarda bir Avrupa ordusu kurulması yönündeki çağrılarını yinelediler. Euronews'e konuşan bazı AB yetkililerine göre, bu fikri canlandırmanın şimdilik zamanı değil ve muhtemelen uzun vadede de mümkün olmayacak.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy ve İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, kıtada güvenilir ve kalıcı bir barışın sağlanması amacıyla bir Avrupa ordusu kurulması fikrini destekleyen son isimler arasında yer alıyor.
Sanchez, "27 üye ülkenin tümünden birliklerin yer alacağı, tek bir bayrak altında aynı hedefler doğrultusunda çalışacak bir Avrupa ordusu, AB silahlı kuvvetleri kurmanın zamanı geldi," dedi. "Gerçek bir birlik olmamızın tek yolu budur."
Kağıt üzerinde bu konsept cazip. Askeri sistemlerin, silahların ve kuvvetlerin birlikte çalışabilirliğini arttırabilir. Ayrıca oluşturulacak askeri yapı tüm katılımcı birlikler arasında koordinasyonu geliştirmek için ortak bir komuta yapısını da içerecektir.
İngiltere de dahil olmak üzere Avrupa'da şu anda 1,47 milyon aktif görev yapan askeri personel bulunuyor. Rusya'nın Ukrayna'daki varlığı 2024 yılı sonu itibarıyla 700.000 askere ulaşmıştır.
IISS tarafından derlenen Askeri Denge 2025'e göre en büyük silahlı kuvvetler 202.200 askerle Fransa'da bulunurken onu Almanya (179.850), Polonya (164.100), İtalya (161.850), Birleşik Krallık (141.100), Yunanistan (132.000) ve İspanya (122.200) takip etmektedir.
ABD Stratejik ve Uluslararası Çalışmalar Merkezi Direktörü Max Bergmann, yakın zamanda yaptığı bir analizde, Avrupa'nın kısa vadede ABD ordusunun yerini bire bir almasının zor olduğunu söyledi. Bergmann, "Ancak uzun vadede Avrupa, Avrupa'yı savunmak için savaşabilecek ve birlikte hareket edebilecek, ABD'nin yerini alabilecek ortak bir Avrupa gücü oluşturma konusunda ciddileşmelidir," diye yazdı.
Ancak son yıllarda çeşitli başkentlerden gelen çağrılara rağmen Brüksel'deki AB yetkilileri bu konuyu yeniden gündeme getirme konusunda isteksiz davranıyor.
Euronews'e konuşan bir yetkili, Avrupa ordusu kurulması tartışmalarının yeniden başlamasının sadece kafa karışıklığı yaratacağını söyledi.
"Savunma ulusal bir ayrıcalıktır ve öyle de kalacaktır" diyen AB sözcüsü, "Mesele bir 'AB ordusuna' sahip olmak değil, daha ziyade daha iyi ve birlikte çalışabilen 27 yetenekli ve birlikte çalışabilir orduya sahip olmaktır," açıklamasında bulundu.
Mevcut tartışmalar ve planlar Ukrayna'yı AB'nin savunma pazarına entegre etmeye ve olası bir Rus saldırısı durumunda askeri kabiliyetleri ve hazırlığı arttırmaya odaklanıyor - ki birçok Avrupa istihbarat kurumuna göre bu beş yıl içinde gerçekleşebilir.
Bu yılın başlarında AB'nin en üst düzey diplomatı Kaja Kallas, Avrupa'daki bölünmüşlüğün maliyetleri arttırdığını, birlikte çalışabilirliği engellediğini ve lojistik sorunlara neden olduğunu belirtti. Kıtada şu anda 172 farklı türde ana silah sistemi, uçak, araç ve savaş gemisi bulunurken bu sayı ABD'de sadece 32'dir.
Kallas, "Savunmada entegrasyona ve sahada birlikte çalışabilirliğe ihtiyacımız var. Bir Avrupa ordusuna ihtiyacımız yok," dedi.
Halihazırda 27 AB ülkesinden 23'ü transatlantik askeri ittifakın güvenlik şemsiyesi altında yer alıyor. Ancak ABD stratejik odağını Hint-Pasifik bölgesine kaydırırken, müttefiklerinden Avrupa kıtasının savunmasında daha fazla yük üstlenmelerini istiyor.
NATO'nun Haziran ayında Hollanda'nın Lahey kentinde yapılacak yıllık zirvesinde 32 müttefikine askeri kabiliyet hedeflerini yüzde 30 oranında arttırmaları çağrısında bulunması bekleniyor.
İttifakın ayrıca üyelerinden savunma harcamalarını gayrisafi yurt içi hasılanın (GSYH) en az yüzde 3'üne çıkarmalarını istemesi de muhtemeldir ki bu oran Belçika, İtalya ve İspanya gibi bazı Avrupa ülkelerinin halen karşılayamadığı yüzde 2'lik orandan daha yüksektir.
Kallas ve bloğun savunma komiseri Andrius Kubilius gibi üst düzey yetkililer, AB'nin NATO ile rekabet etmek değil, ortak hedeflere ulaşmada Avrupalı üyelerine destek olmak istediğini defalarca vurguladılar.
Kallas Ocak ayı sonunda yaptığı açıklamada, "Rakiplerimizi caydırmak ve Avrupa'yı savunmak için -tercihen müttefiklerimiz ve ortaklarımızla birlikte ama gerektiğinde tek başlarına- yetenekli ve etkin bir şekilde birlikte çalışabilecek 27 Avrupa ordusuna ihtiyacımız var," dedi.
Brüksel merkezli ekonomik düşünce kuruluşu Bruegel'in ön tahminlerine göre, Avrupa'nın ABD desteği olmadan güvenilir bir caydırıcı güç olarak hizmet verebilmesi için, bir Avrupa ordusunun en az 1.400 tanka, 2.000 piyade savaş aracına ve 700 topçu silahına ihtiyacı olacaktır. Ayrıca yüksek yoğunluklu çatışmaların ilk üç ayı için bir milyon 155 mm'lik mermiye ihtiyaç duyacaktır.
Personel açısından Avrupa'nın ek 300.000 askere ihtiyacı olacaktır. Drone üretiminin Rusya'nın seviyesine ulaşması için yılda 2.000 uzun menzilli başıboş mühimmat üretilmesi gerekecektir. Savunma harcamalarının da kısa vadede yılda yaklaşık 250 milyar euro -yaklaşık olarak GSYH'nin yüzde 3,5'i- artması gerekecektir.
Bruegel analizinin yazarlarından Dr. Alexandr Burilkov Euronews'e yaptığı açıklamada, "Avrupa ve Rusya arasında, nükleer caydırıcılığa başvurmaya bile gerek kalmadan bu caydırıcılığı sürdürecek bir askeri denklik yaratmaya çalışmalıyız," dedi.
euronews
