BM, İsrail'in Hamas'ı ortadan kaldırmak amacıyla Gazze'de kara ve hava operasyonlarını yoğunlaştırması ve çatışmaların devam etmesi nedeniyle iki devletli çözüm vaadinin çökme riskiyle karşı karşıya olduğunu açıkladı.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Salı günü Orta Doğu'daki durumu görüşmek üzere toplandı. Toplantı, 18 Mart'ta kırılgan bir ateşkesin bozulmasının ardından İsrail'in Gazze Şeridi'ndeki operasyonlarını yoğunlaştırmasının ardından gerçekleştirildi.
İsrail'in çatışmaları yeniden başlatmasından bu yana 2,200'den fazla Filistinli öldürüldü ve yaklaşık 5,800 kişi de yaralandı. İsrail'in Gazze Şeridi'ne uyguladığı abluka da Gazze'nin 2,1 milyonluk nüfusu üzerinde ciddi etkiler yaratarak, zaten vahim olan insani krizi daha da derinleştirdi.
BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, BM Genel Merkezi'ndeki oturuma katılarak iki devletli çözümün çöküşün eşiğinde olduğu uyarısında bulundu. Yorumlar, Lahey'deki Uluslararası Adalet Divanı'nın pazartesi günü Gazze'de devam eden ablukayla ilgili duruşmaları başlatmasının ardından geldi.
Uluslararası Adalet Divanı, İsrail'in Gazze'ye yardım gönderme yükümlülükleri hakkında BM'nin danışma görüşü talebine ilişkin duruşmaları başlattı, 28 Nisan 2025.
Uluslararası Adalet Divanı, İsrail'in Gazze'ye yardım gönderme yükümlülükleri hakkında BM'nin danışma görüşü talebine ilişkin duruşmaları başlattı, 28 Nisan 2025.Peter Dejong/Copyright 2025 The AP. All rights reserved
"İki devletli çözüm geri dönüşü olmayan bir noktaya yaklaştı. Uluslararası toplumun sürekli işgal ve şiddeti önleme sorumluluğu vardır," diyen Guterres, Konsey'deki büyükelçilere çözümün uygulanmasını sağlamak için acil adımlar atılması gerektiğini de vurguladı.
"Üye devletlere çağrım açık ve acildir: iki devletli bir çözümün hayata geçirilmesi için geri dönüşü olmayan adımlar atın. Hiçbir taraftaki aşırılık yanlılarının barış sürecinden geriye kalanları baltalamasına izin vermeyin," diye ekledi.
Ayrıca İsrail'in ablukası nedeniyle Gazzelilerin içine itildiği insani koşulların, halkı hayati önem taşıyan yardım, ilaç ve temel ihtiyaç maddelerinden yoksun bırakmaya devam ettiği konusunda da uyarıda bulundu.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Orta Doğu Oturumu, Birleşmiş Milletler, 29 Nisan 2025.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Orta Doğu Oturumu, Birleşmiş Milletler, 29 Nisan 2025.AP Photo/UNTV
"Gazze Şeridi'ndeki insani durum kötüden daha kötüye ve hayal gücünün ötesine geçti. Yaklaşık iki aydır İsrail gıda, yakıt, ilaç ve ticari malzemeleri engelleyerek 2 milyondan fazla insanı hayat kurtaran yardımlardan mahrum bırakırken, dünya da bunu seyrediyor."
Guterres, gelecekteki herhangi bir barış için güçlü bir temel sağlamak üzere coğrafi gerçeklerin korunması gerektiğini kaydetti. BM Başkanı, Batı Şeria'da artan yerleşimci şiddeti ve genişlemesi konusunda da alarm verdi.
Guterres ayrıca, Güvenlik Konseyi'nin Gazze'nin yüzölçümünü azaltacak eylemler de dahil olmak üzere bölgenin toprak ya da demografik bütünlüğünü değiştirmeye yönelik her türlü girişimi uluslararası hukuk çerçevesinde reddettiğini açıkladı ve Gazze Şeridi'nin gelecekteki Filistin için büyük önem taşıdığını savundu.
Guterres, "Gazze gelecekteki Filistin devletinin ayrılmaz bir parçasıdır ve öyle kalmalıdır," dedi.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Orta Doğu Oturumu, Birleşmiş Milletler, 29 Nisan 2025
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Orta Doğu Oturumu, Birleşmiş Milletler, 29 Nisan 2025AP Photo/UNTV
Toplantıda Filistin'in Birleşmiş Milletler Büyükelçisi Riyad Mansour da söz aldı. Mansour, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun kısa bir süre önce iki devletli çözümün "İsrail'in yok edilmesi" anlamına geldiğini söylemesinin ardından başbakanı "hayalperest" olarak nitelendirdi.
Mansour, "Bu konseyin kararları ve Filistin'in bölünmesiyle İsrail devletinin kurulduğu Birleşmiş Milletler kararları uyarınca İsrail ile yan yana yaşayan bağımsız bir Filistin devletinin peşinde koşmak bir şekilde İsrail'in yıkımının peşinde koşmak mıdır? Bu mantıklı mı? Saçmalık," dedi.
Filistinli diplomat ayrıca, sivillerin çektiği acıların sona erdirilmesi için ateşkesin derhal yeniden başlatılması çağrısında bulundu. Ayrıca ABD Başkanı Donald Trump'ın Gazze'ye daha yumuşak bir yaklaşım sergilediğini belirterek, "Amerika Birleşik Devletleri, Gazze'ye gıda ve ilaç girişini güvence altına almak için bastırıyor," dedi
"ABD, Mısır ve Katar'ın bir bütün olarak uluslararası toplumun desteğiyle ateşkese geri dönülmesini sağlayarak tüm bu acıların sona ermesini sağlayabileceklerini ümit ediyoruz."
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Orta Doğu Oturumu, Birleşmiş Milletler, 29 Nisan 2025
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Orta Doğu Oturumu, Birleşmiş Milletler, 29 Nisan 2025AP Photo/UNTV
Hamas tarafından yönetilen Gazze Sağlık Bakanlığı'na göre, İsrail'in Gazze'deki operasyonları son 24 saat içinde en az 51 Filistinlinin ölümüne ve 113 Filistinlinin de yaralanmasına neden oldu.
Saldırılar kuzeydeki Cebaliye'den Gazze'nin güneyindeki Han Yunus şehrine kadar pek çok yeri hedef aldı.
Gazze'de savaş, Hamas militanlarının 7 Ekim 2023 tarihinde İsrail'in güneyine saldırarak çoğu sivil yaklaşık 1,200 kişiyi öldürmesiyle yeniden alevlendi. Hamas başta 251 kişiyi rehin aldı, şu anda ise 24'ü hala hayatta olduğu düşünülen 59 kişiyi elinde tutuyor.
Gazze Sağlık Bakanlığı'na göre, İsrail'in müteakip saldırısı bugüne kadar çoğu kadın ve çocuk olmak üzere 52,365 Filistinlinin ölümüne neden oldu.
BM, bağımsız olarak doğrulayabildikleri tüm ölümlerin yaklaşık yüzde 70'inin kadın ve çocuk olduğunu belirtiyor.
İsrail ordusunun son rakamlarına göre savaşın başlangıcından bu yana 850 İsrail askeri öldü.
euronews
