Yasa tasarısı, destekli ölümü belirli şartlarla mümkün kılmayı öngörüyor. Fiziksel durumu kendi başına ilaç almasına engel olan kişilere, doktor veya hemşire yardımıyla bu süreci tamamlama izni verilecek.
Fransa parlamentosunun alt kanadı olan Ulusal Meclis, Salı günü yaptığı oylamada, tedavisi olmayan hastalığı bulunan yetişkinlerin 'destekli ölümü'ne izin veren yasa tasarısını kabul etti.
Tasarıya 305 milletvekili 'evet', 199 milletvekili 'hayır' oyu verdi. Şimdi Senato’ya gönderilecek olan yasa, burada muhafazakâr çoğunluğun değişiklik önerileriyle karşılaşabilir. Fransa’daki karmaşık yasama süreci göz önüne alındığında, nihai oylamanın aylar sürebileceği değerlendiriliyor. Ancak son söz Ulusal Meclis’e ait olacak.
Tasarıyı Meclis'e sunan isim olan raportör milletvekili Olivier Falorni, oylamanın ardından şunları söyledi: “On yılı aşkın süredir tanıdığım hastalar ve yakınlarını düşünüyorum. Çoğu artık aramızda değil ama hep şunu söylediler: Mücadeleyi bırakma.”
Kapsamı ve şartları netleştirildi
Yasa tasarısı, destekli ölümü belirli şartlarla mümkün kılmayı öngörüyor. Fiziksel durumu kendi başına ilaç almasına engel olan kişilere, doktor veya hemşire yardımıyla bu süreci tamamlama izni verilecek.
Bu haktan yararlanmak için kişinin 18 yaşından büyük olması, Fransız vatandaşı ya da Fransa’da yaşıyor olması gerekiyor. Ayrıca bir sağlık ekibinin, hastanın ileri ya da terminal evrede ciddi ve tedavi edilemez bir hastalığa sahip olduğunu ve dayanılmaz acılar çektiğini tespit etmesi gerekiyor. Psikiyatrik hastalığı olanlar ve Alzheimer gibi nörodejeneratif rahatsızlıkları bulunanlar kapsama alınmıyor.
Kişinin bu isteği bizzat kendisinin başlatması ve belirli bir düşünme sürecinin ardından tekrar onaylaması gerekecek. Kabul edilmesi durumunda doktor, ölümcül ilacı reçete edecek. Bu ilaç evde, bakım evinde ya da bir sağlık kuruluşunda alınabilecek.
Aynı gün, yaşamın son evresinde ağrıların hafifletilmesine ve hastaların onurunun korunmasına yönelik bir diğer palyatif bakım tasarısı da Meclis'te oy birliğiyle kabul edildi.
Kamuoyu desteği ve siyasi süreç
2023’te yayımlanan bir rapor, Fransız halkının büyük çoğunluğunun 'yaşamın kendi isteğiyle sonlandırılması' kararlarının yasallaşmasını desteklediğini ortaya koymuştu. Son 20 yılda bu konuda kamu desteği giderek artıyor. Ancak geçen yıl başlayan parlamento görüşmeleri, Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Meclis’i feshetme kararıyla yarıda kalmıştı. Bu karar ülkeyi aylar süren siyasi belirsizliğe sürüklemişti.
Macron, bu ay başında yaptığı açıklamada, parlamentodaki tartışmalar çıkmaza girerse konuyu referanduma götürebileceğini söyledi. Salı günü yapılan oylamanın ardından sosyal medyada yaptığı açıklamada ise “Saygı, şüphe ve umutlarla örülü bir yolda, arzu ettiğim kardeşlik yolu yavaş yavaş açılmaya başladı. Onur ve insanlıkla…” ifadelerini kullandı.
Komşu ülkelere gitmek zorunda kalan hastalar
Fransız vatandaşların destekli ölüm için komşu ülkelere gitmek zorunda kaldığını hatırlatan ADMD (Onurlu Ölüm Hakkı Derneği) Başkanı Jonathan Denis, “Fransızlar destek görmek için İsviçre’ye —eğer maddi güçleri yetiyorsa— ya da Belçika’ya gitmek zorunda kalıyor. Ya da gizlice yurtdışında bu sürece giriyorlar. Bunu kabul edemem,” dedi.
Destekli intihar; kişinin kendi rızasıyla, bir doktorun reçete ettiği ölümcül ilacı içmesi ya da almasıyla gerçekleşiyor. Ötenazi ise, doktor ya da bir sağlık çalışanının hastanın isteğiyle doğrudan ölümcül enjeksiyon uygulamasını ifade ediyor.
Dini liderlerden ortak itiraz
Fransa’daki Katolik, Ortodoks, Protestan, Yahudi, Müslüman ve Budist toplulukları temsil eden Dini Liderler Konferansı (CRCF), bu ay yayımladıkları ortak bildiride tasarıyı eleştirerek bunun 'antropolojik bir kopuş'a yol açabileceği uyarısında bulundu. Liderler, bu düzenlemenin yaşlılar ve hastalar üzerinde baskı oluşturabileceğini savundu.
Şu anda yardım destekli intihar İsviçre ve bazı ABD eyaletlerinde yasal. Ötenazi ise belirli şartlarla Hollanda, İspanya, Portekiz, Kanada, Avustralya, Kolombiya, Belçika ve Lüksemburg’da uygulanabiliyor. İngiltere ve Galler’de de ölümcül hastalığı olan kişilere yaşamlarını sonlandırma hakkı tanıyan bir yasa tasarısı geçtiğimiz Kasım ayında ön onay almış durumda.
euronews
