Çevreciler, yeni imtiyazların biyolojik çeşitlilik açısından zengin Helenik Hendek'teki nesli tükenmekte olan türleri tehdit ettiğini söylüyor.
Yunanistan, ABD'li fosil yakıt devi Chevron'un koruma altındaki bir kıyı bölgesinin yanında sondaj yapmasına izin vererek tepkiye yol açtı.
Chevron ve ulusal şirket HELLENiQ Energy'nin daha fazla sahayla ilgilendiklerini ifade etmelerinin ardından hükümet Ocak ayında açık denizde petrol ve doğalgaz arama çalışmaları için yeni alanlar açacağını duyurmuştu.
Yunanistan'ın İyonya kıyı şeridinden oyulan bu alanlar, balinalar, yunuslar, Keşiş fokları ve Caretta caretta gibi nesli tükenmekte olan türleri korumak için ayrılan deniz koruma alanlarını çevreliyor.
Aynı zamanda Yunanistan Çevre Bakanlığı, ulusal bir deniz parkı oluşturma planlarının bir parçası olarak İyon Denizi'ndeki koruma alanlarını genişleteceğini söyledi. Ancak bu 'genişleme' tam olarak yeni bir haber değil; söz konusu deniz yatağı HELLENiQ tarafından terk ediliyor, çünkü şirket deniz alanını keşfetmeyi bitirdi ve orayı kullanmak istemiyor.
Greenpeace Yunanistan, bu ikili gelişmenin Yunan hükümetinin bir tür "iki yüzlülüğünü" gösterdiğini ve "sadece kötü bir şaka olarak algılanabileceğini" söylüyor.
"Madencilik ve deniz yaşamını korumak birbirine uymuyor."
Çevre avukatları Avrupa Komisyonu'nu müdahaleye çağırıyor
Sivil Toplum Kuruluşu ClientEarth'ün çevre avukatları, Avrupa Komisyonu'nu hassas bir çevrede hukuka aykırı olduğunu söyledikleri sondaj çalışmalarını durdurmaya çağırıyor.
Bu çağrı, STK'nın Greenpeace ve WWF Yunanistan ile birlikte, Yunanistan'ın Natura 2000 alanları olarak bilinen koruma altındaki bölgelerin yakınında açık deniz sondajına yeşil ışık yakmasıyla mücadele etmek için daha önce başlattığı eylemi takip ediyor.
Üç örgüt Aralık 2023'te Komisyon'a resmi bir şikâyette bulunarak Yunanistan'ı şirketlere "sistematik olarak" geçiş izni vermek ve uygun çevresel etki değerlendirmeleri yapmayarak AB yasalarını çiğnemekle suçlamıştı.
Önceki Aralık ayında Komisyon, Yunan makamlarının projelere ilişkin onay kararlarını nasıl aldıklarına dair "açıklama isteyeceğini" nihayet teyit etmişti. Soruşturma devam ederken, sondaj için teklif edilen yeni sahalar, avukatların ilk şikayetini tetikleyen koruma alanlarına daha da yakın.
ClientEarth avukatı Francesco Maletto, "İşleyen ekosistemler iklim mücadelesinde başlıca müttefiklerimizden biridir. Önemleri küçümsenemez ve doğayı korumak mutlak bir öncelik olmalı. Ancak burada gördüğümüz şey; balinalar, yunuslar, kaplumbağalar ve hayati önem taşıyan deniz dibi ekolojisinin fosil yakıtlar için feda edilmesidir," diyor.
"Bu baş aşağı bir karar alma sürecidir ve Avrupa Komisyonu'nun buna bir son vermesini bekliyoruz."
Avukatlar, İyon Denizi'nin kuzeyinden Girit'in güneyine kadar uzanan Helenik Hendek'in küresel ekolojik öneme sahip bir deniz biyoçeşitliliği sıcak noktası olduğunu vurguluyor. Bilimsel kanıtlar, hidrokarbon arama ve çıkarma çalışmalarının getirdiği sondaj, yüksek sismik dalgalar ve gemilerdeki artışın bu hayati ekosistemi tehlikeye atabileceğini gösteriyor.
Hukuk ekibi, Yunan hükümetinin bir İyonya deniz parkı kurmayı planlayarak (şimdi 2025 ortasına kadar ertelendi) değerini kabul etmesine rağmen, açıkça fosil yakıt çıkarları tarafından yönlendirildiğine inanıyor.
Bakanlık Ocak ayında yaptığı açıklamada, "Chevron'un ilgisi, ExxonMobil'in ülkemizde halihazırda aktif olmasıyla birleştiğinde, iki enerji devinin eşzamanlı varlığına işaret ediyor; Yunanistan'ın küresel enerji piyasasında öncü bir rol oynayabileceği inancını pekiştiriyor ve ülkemizin cazip bir yatırım hedefi olduğunu teyit ediyor," ifadelerine yer vermişti.
WWF Yunanistan'ın hukuk sektörü lideri Anna Vafeiadou, "Doğu Akdeniz hızla bir iklim cehennemi haline gelirken, yeni petrol ve doğalgaza kesinlikle yer yok," diyor.
"Avrupa Komisyonu'nu AB Antlaşmalarının koruyucusu rolünü sürdürmeye çağırıyoruz."
Komisyon sözcüsü Euronews Green'e yaptığı açıklamada ClientEarth'ün mektubunu Şubat ayında aldıklarını ve zamanı geldiğinde cevap vereceklerini belirtti. "Komisyon halen soruşturmasını yürütüyor ve Yunan makamlarıyla temas halinde," diye de eklediler.
euronews
