Avrupa
Giriş Tarihi : 24-01-2025 10:39

AB'de enerji devrimi: Güneş enerjisi kömürü gölgede bırakıyor

AB'de enerji devrimi: Güneş enerjisi kömürü gölgede bırakıyor

Uzmanlar, AB'nin elektrik dönüşümünün herkesin umduğundan daha hızlı ilerlediğini, ancak daha fazla ilerleme kaydedilemeyeceğini söylüyor.

Güneş enerjisi geçen yıl ilk kez AB ülkelerine kömürden daha fazla enerji sağlayarak yenilenebilir enerjinin durdurulamaz yükselişinde yeni bir kilometre taşını işaret etti.

Güneş ışığını emen yenilenebilir enerji, 2024 yılında AB elektriğinin yüzde 11'ini üreterek, yüzde 10'un altına düşen en kirli fosil yakıtı geride bıraktı.

Enerji düşünce kuruluşu Ember'in yıllık Avrupa Elektrik İncelemesi, son beş yılda temiz enerjiye doğru hızlı bir ilerleme kaydeden bloğun enerji sektöründe "derin bir dönüşüm" gerçekleştiğini gösteriyor.

Kıdemli analist ve perşembe günü yayınlanan raporun başyazarı Dr. Chris Rosslowe, "Fosil yakıtlar AB enerjisi üzerindeki hakimiyetlerini kaybediyor," diyor.

"2019'da Avrupa Yeşil Mutabakatı başladığında, çok az kişi AB'nin enerji dönüşümünün bugün olduğu yerde olabileceğini düşünüyordu. Rüzgar ve güneş kömürü sınırlara itiyor ve gazı yapısal düşüşe zorluyor."

AB elektriğinin ne kadarı fosil yakıtlardan ve yenilenebilir kaynaklardan geliyor?

Son on yılda AB'nin en büyük ikinci enerji kaynağı iken altıncı sıraya gerileyen kömür için sonun yaklaştığı aşikar.

Gaz üretiminin üst üste beşinci yıl düşmesi ve rüzgarın (yüzde 17) üst üste ikinci yıl gazdan (yüzde 16) daha fazla elektrik üretmesi nedeniyle daha iyi haberler de var.

Toplam fosil üretimi tarihi düşük bir seviyeye gerileyerek 2024 yılında AB'nin elektriğinin yüzde 29'unu sağladı. Bu oran, geçişi hızlandıracak temel politikaları uygulamaya koyan Yeşil Mutabakat öncesindeki yüzde 39'luk orana kıyasla daha düşük.

Geçtiğimiz yıl güneş enerjisinin ilk kez kömürü geride bırakmasıyla Avrupa'nın en kirli fosil yakıtının sonu yaklaşıyor.
Geçtiğimiz yıl güneş enerjisinin ilk kez kömürü geride bırakmasıyla Avrupa'nın en kirli fosil yakıtının sonu yaklaşıyor.Ember

Bu arada, güçlü güneş enerjisi büyümesi, hidroelektrik enerjinin toparlanmasıyla birleşerek, yenilenebilir enerji kaynaklarının payını 2019'da yüzde 34'ten geçen yıl AB elektrik üretiminin neredeyse yarısına (yüzde 47) çıkardı.

Ember kıdemli analisti Dr. Beatrice Petrovich, "AB, yerli rüzgar ve güneş enerjisiyle desteklenen temiz bir enerji geleceğine doğru adım adım ilerliyor," diyor.

"Bu yeni enerji sistemi, bloğun fosil fiyat şoklarına karşı kırılganlığını azaltacak, iklim kriziyle mücadele edecek ve hane halkları ve şirketler için uygun fiyatlı enerji sağlayacaktır."

 

Analistlere göre, 2019'dan bu yana yeni rüzgar ve güneş enerjisi kapasitesi olmasaydı, AB fazladan 92 milyar metreküp gaz ve 55 milyon ton kömür ithal etmek zorunda kalacak ve bu da 59 milyar euro'ya mal olacaktı.

Hangi Avrupa ülkeleri güneş enerjisi devrimine öncülük ediyor?

AB güneş enerjisi filosu geçen yıl 66 gigawatt (GW) büyüdü. Bu da günde 450.000'den fazla panelin eklenmesine eş değer. Aynı zamanda güneş enerjisi üretiminde yıllık bazda rekor bir artış sağladı ve 2023 yılına kıyasla yüzde 22 artış gösterdi.

Ne mutlu ki bu yeşil trend yaygınlaşıyor. Ember, güneş enerjisinin her AB ülkesinde büyüdüğünü ve yarısından fazlasının artık ya hiç kömür enerjisine sahip olmadığını ya da enerji karışımında yüzde beşin altında bir paya sahip olduğunu tespit etti.

16 AB ülkesi 2024 yılında elektriğinin yüzde 10'undan fazlasını güneş enerjisinden üretti. Bu oran bir önceki yıla göre üç kat daha fazla. Almanya'da balkonlardaki güneş enerjisi patlama yaparken, politika yapıcılar tarımsal PV potansiyelinden yararlandı.

Ember'in yeni incelemesi, evde üretilen güneş enerjisinin Avrupa'ya enerji sağladığını gösteriyor.
Ember'in yeni incelemesi, evde üretilen güneş enerjisinin Avrupa'ya enerji sağladığını gösteriyor.Ember

Geçen yıl güneş enerjisi payında ilk üç ülke, Macaristan (yüzde 25), Yunanistan (yüzde 22) ve İspanya (yüzde 21).

Analistlerin belirttiğine göre, üretimin en yoğun olduğu saatlerde güneş enerjisi, en iyi güneş enerjisi ülkelerinde talebi aşmaya yaklaşıyor. Hollanda ve Macaristan'da, 2024 yılında 70'ten fazla gün, güneş enerjisinin en yüksek üretim saatinde ülkenin toplam talebinin yüzde 80'inden fazlasını karşıladığını gördü.

Dr. Petrovich, "Macaristan, büyük ölçüde son iki yılda ülkenin güneş enerjisi filosunda önemli bir artışa yol açan ancak şu anda aşamalı olarak kaldırılmakta olan uygun destek programları sayesinde güneş enerjisi üretiminde önemli bir artış gördü," diyor.

"Ülkenin ivmesini koruması ve tüketicilerinin bol güneş enerjisi üretiminden tam olarak faydalanmasına yardımcı olması için bataryaların daha hızlı bir şekilde piyasaya sürülmesi ve gelişmiş bir şebekeye ihtiyacı olacak."

AB'nin elektrik dönüşümünü tamamlamak için ne gerekiyor?

Dr. Rosslowe, "AB'nin elektrik dönüşümü son beş yılda herkesin beklediğinden daha hızlı ilerlemiş olsa da, daha fazla ilerleme kaydedilmesine kesin gözüyle bakılamaz," diyor.

"Özellikle kendine özgü zorluklarla ve genişleyen bir teslimat açığıyla karşılaşan rüzgar sektöründe teslimatın hızlandırılması gerekiyor."

IEA ve WindEurope birliği, 2025 ve 2030 yılları arasında yıllık ortalama 19-22 GW rüzgar ilavesi öngörüyor. Ancak rapora göre, AB hedeflerine ulaşmak ve 2030 ulusal planlarını gerçekleştirmek için ortalama 34 GW'a ihtiyaç var.

Bu teslimat açığı en fazla, birçok hükümetin proje gecikmeleri nedeniyle 2030 hedeflerini ve tahminlerini düşürdüğü açık deniz sektöründe görülüyor.

"Bununla birlikte," diye ekliyor Dr. Rosslowe, "son beş yılda elde edilen başarılar, devam eden azim ve kararlılıkla zorlukların üstesinden gelinebileceğine ve daha güvenli bir enerji geleceğine ulaşılabileceğine dair güven aşılamalıdır."

SolarPower Europe CEO'su Walburga Hemetsberger, "Artık enerji sisteminin yeni gerçeklere uyum sağladığından emin olmak için daha fazla esnekliğe ihtiyacımız var: daha fazla depolama ve ısıtma, ulaşım ve endüstrilerde daha fazla akıllı elektrifikasyon," diyor.

euronews

AdminAdmin