ABD Başkanı Joe Biden ve Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Biden'ın göreve başladığından bu yana ilk kez yüz yüze görüştü. Biden görüşme sonrası Çin ile bir Soğuk Savaş yaşanmayacağı sözünü verdi.
Biden Çin’in Tayvan’ı işgal etmeyeceğine inandığını da söyledi.
Endonezya'nın Bali adasındaki Mulia otelinde bir araya gelen liderler Çin ve ABD bayraklarının önünde el sıkıştı.
İki lider ardından 3 saat baş başa görüştü.
Çin devlet medyasında görüşmeye ilişkin yayımlanan resmi açıklamaya göre, Şi, Tayvan’ın “ülke çıkarlarının merkezinde olduğunu” ifade etti ve bu konuyu iki ülke ilişkilerindeki kırmızı çizgi olarak tanımladı.
Gazetecilerin Tayvan başlığındaki görüşlerini sorduğu Biden, yeni bir Soğuk Savaş olacağına “kesinlikle inanmadığını” söyledi.
ABD Başkanı, Tayvan konusunda, “Ben onu anladım, onun da beni anladığına inanıyorum” dedi.
Biden iki ülke arasındaki hassas konular için bir diyalog mekanizması kurulması konusunda anlaşıldığını da kaydetti.
Joe Biden, ABD Dışişleri Bakanı Blinken’ın da yakında Çin ziyaret edeceğini söyledi.
ABD, Çin’in olası bir saldırısına karşı Tayvan’ı ABD ordusunun koruyacağını açıkladı.
İki lider Tayvan dışında, Kuzey Kore ve Ukrayna işgal başlıklarını da konuştu.
Biden’ın Şincan’daki Uygur Müslümanları eksenindeki insan hakları ihlali endişelerini de dile getirdiği kaydediliyor.
Pekin’in görüşmeye ilişkin resmi açıklamasında ise Şi’nin Biden’a “Dünya iki ülkenin gelişmesini ve ortak zenginliğini kaldırabilecek kadar geniş” dediği bilgisi yer alıyor.
Açıklamaya göre Şi, Biden’a, “Çin - ABD ilişkileri birinin diğeri karşısında yükseldiği bir oyuna dönüşmeli” dedi.
Singapur Üniversitesi’nden Ian Chong görüşmeye ilişkin genel havanın olumlu olduğunu yorumladı.
Chong “Şi, Biden’dan çekinmediğini, iki ülkenin gerçekten eşit olduğunu gösterdi” dedi.
Biden, Ocak 2021'de göreve başlamasından bu yana, Şi ile beş kez telefon veya görüntülü görüşme gerçekleştirdi fakat Covid pandemisi ve Şi'nin yurt dışı seyahatlerinden kaçınması, iki liderin şahsen buluşmasını engelledi.
Biden ve Şi, en son Obama yönetimi sırasında fiziki olarak bir araya geldi.
Gerginlikler, özellikle ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Ağustos ayında Pekin'in kendi toprağı olduğunu iddia ettiği özerk ada olan Tayvan'a yaptığı ziyaretten sonra tırmandı.
Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Zhao Lijian, ABD'yi anlaşmazlığı başlatmakla suçlamıştı.
Zhao, Cuma günü düzenlediği basın toplantısında, “Tayvan Boğazı'ndaki gerilimlerin temel nedeni, Tayvan makamlarının 'Tayvan'ın bağımsızlığı' için ABD'den destek istemesi ve ABD'deki bazı kişilerin Tayvan sorununu kullanarak Çin’i baskı altında tutmaya çalışması. Tayvan Boğazı'ndaki barışı ve istikrarı baltalayan bu tür hareketler" demişti.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da daha önce Batı'yı, Çin ve Rusya'nın çıkarlarını kısıtlamak için Güneydoğu Asya'yı "askerileştirmekle" suçlamıştı.
Lavrov, G20 öncesi gazetecilere yaptığı açıklamada, "ABD ve NATO müttefikleri bu bölgeye hükmetmeye çalışıyorlar" demişti.
Ukrayna Savaşı da gündemde
Zirvelerde Rusya'yı temsil eden Lavrov'un, Ukrayna'nın işgali konusunda G20 içinden sert tepkilerle karşılaşması bekleniyor.
Ukrayna G20 üyesi değil ancak ev sahibi Endonezya tarafından gözlemci olarak zirveye davet edildi. Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, uzaktan görüntülü olarak katılımcılara hitap edecek.
Rusya Dışişleri Bakanlığı Pazar günü yaptığı açıklamada, G20'nin güvenlik konularını ele alacak bir forum olmadığını ve bunun yerine küresel ekonomik zorlukların üstesinden gelmeye odaklanması gerektiğini söyledi.
Gündemde ayrıca ABD ve müttefiklerinin Uzak Doğu için büyüyen bir tehdit olarak gördüğü Kuzey Kore'nin füze denemelerini hızlandırması da yer alıyor.
Washington, Pekin'in Kuzey Kore lideri Kim Jong-un'a nükleer faaliyetlerini durdurması ve nükleer silahlardan arınma görüşmelerine katılması için baskı yapmasını istiyor.bbc
