Ο ΞΑΝΘΙΩΤΗΣ ΜΕΧΜΕΤ ΣΟΥΚΡΟΥ ΠΑΣΑ
İSKEÇELİ MEHMET ŞÜKRÜ PAŞA
(1840-1915)
Ερευνητής - Araştırmacı
ΓΙΩΡΓΟΣ Φ. ΜΠΑΤΖΑΚΙΔΗΣ
ΞΑΝΘΗ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2025
Πολλές ήταν οι προσωπικότητες κατά την ύστερη Οθωμανική περίοδο στην Ξάνθη που πρωταγωνίστησαν σε διάφορα γεγονότα που συνέβησαν και έπαιξαν κάποιον σημαντικό ρόλο στην τοπική κοινωνία. Πολλοί εξ αυτών αξιώθηκαν με τίτλους τιμής από την Υψηλή Πύλη, άλλοι αγαπήθηκαν και άλλοι πάλι μισήθηκαν θανάσιμα στο πέρασμα των ετών, είτε αυτοί ήταν χριστιανοί, είτε ήταν μουσουλμάνοι.
Μια τέτοια ακριβώς περίπτωση ήταν και ο Μεχμέτ Σουκρού Πασά (Mehmet Şükrü Paşa), γιος του Αχμέτ Εφέντη Ζαντέ (Ahmet Efendi Zade)1 που γεννήθηκε στην Ξάνθη, σύμφωνα με την αναφορά της καταγωγής του στην ταφική του στήλη2, το έτος 1840 και δολοφονήθηκε το 1915 στην ηλικία των 75 ετών.
Ήταν παντρεμένος με την Σιντικά Χανούμ (Sıdıka Hanım), κόρη του γνωστού Χαλήλ Κιαμήλ Πασά (Halil Kâmil Paşa)3 και της συζύγου του Ζεραφέτ Χανούμ (Zerafet Hanım), που το όνομά της ακούγεται για πρώτη φορά στην τοπική ιστορία. Να αναφέρω μόνο, πως την άλλη κόρη του Κιαμήλ Πασά την Χαλιντέ Χανούμ (Halide Hanım), την παντρεύτηκε ο Χιλμί Πασά (Hilmi Paşa) και μάλιστα τα κονάκια (αρχοντικά) τους ήταν πολύ κοντά μεταξύ τους. Ο Μεχμέτ Σουκρού Πασά μαζί με την Σιντικά Χανούμ απέκτησαν ένα παιδί, τον μοναχογιό τους Χαλήλ Ιμπραχήμ Πασαζαντέ (Halil İbrahim Paşazâde).
Σύμφωνα με την διαθήκη4 του που έχω στο προσωπικό μου αρχείο, κατείχε μια τεράστια περιουσία από πολλά ακίνητα, μικρά και μεγάλα καταστήματα, μεταξύ αυτών και τον περίφημο διπλό φούρνο (Çift Fırın)5 που σήμερα ανήκει στον πρώην Δήμαρχο Ξάνθης Μανώλη Τσέπελη, τεράστιες καπναποθήκες, σπίτια, οικόπεδα, αγροτεμάχια, αλώνια, αλλά και ολόκληρα λιβάδια, τα οποία και κληρονόμησαν εν τέλει η σύζυγός του Σιντικά Χανούμ, ο μοναχογιός του Ιμπραχήμ Πασά Ζαντέ και η αδερφή τής συζύγου του Χαλιντέ Χανούμ.