Avrupa'nın iklim kaynaklı kurak dönemi devam ederken tarım ve hidroelektrik, iki yakasını bir araya getirmekte zorlanabilir.
Son resmi güncellemeye göre Avrupa'nın yüzde 40'ından fazlası şu anda bir çeşit kuraklıkla karşı karşıya.
Avrupa Kuraklık Gözlemevi'nin (EDO) 11-20 Mayıs tarihli raporuna göre İspanya'nın güneydoğusu, Güney Kıbrıs, Yunanistan ve Balkanlar'ın güneydoğusundaki bölgeler en yüksek "alarm" durumunda.
Ancak iklim değişikliğinin etkisiyle rekor düzeyde sıcak ve kurak geçen ilkbaharın ardından kuzey ve doğu Avrupa'nın büyük bir bölümünde de kuraklık "uyarısı" yapılıyor.
Avrupa Kopernik İklim Değişikliği Servisi'nin (C3S) daha önce bildirdiğine göre, Mart ayı Avrupa'da kayıtlara geçen en sıcak ay olurken, bazı ülkeler en kurak Mart ayını yaşadı.
Tatil bölgelerinde kuraklık alarmı
Toplamda 27 AB ülkesinin (Madeira, Azor ve Kanarya Adaları hariç) yüzde 1.6'sı ve İngiltere alarm durumunda. EDO'nun sınıflandırmasına göre bu, bitki örtüsünün stres belirtileri gösterdiği, toprağın nemden yoksun olduğu - ki bu da bir bölgeyi uyarı altına sokar - ve normalden daha az yağış olduğu anlamına gelir.
Durum özellikle Yunan adaları Santorini ve Mikonos gibi tatilcilerin tercih ettiği bazı Akdeniz bölgelerinde ciddi boyutlarda. Buralarda yüzme havuzlarını ve duşları doldurmak için Atina'dan su getirilmesi ya da tuzdan arındırma tesislerinde filtrelenmesi gerekiyor.
Aşırı turizm, sorunu daha da kötüleştirmekle suçlanıyor. Thessaly Üniversitesi'nde su kaynakları yönetimi profesörü olan Nikitas Mylopoulos, İngiliz Sky News'e verdiği demeçte, "Turizm sektörü sürdürülemez ve planlama yok," dedi. "Bu da yaz aylarında su talebinde muazzam bir artışa yol açıyor."
Ancak tarımın, israf ve etkili politikaların eksikliği nedeniyle ülkenin su kaynakları üzerinde çok daha büyük bir yük oluşturduğunu da sözlerine ekledi.
Kuraklığın vurduğu ülkelerde tarıma ilişkin endişeler
EDO, Ukrayna ve komşu ülkelerin geniş alanlarında hızla ortaya çıkan alarm koşullarının ekinleri ve bitki örtüsünü etkilediği konusunda uyarıyor.
Avrupa'nın en hızlı ısınan ülkelerinden biri olan Ukrayna, 2023 yılında 1951-1980 ortalamasının 2,7°C üzerine çıkacak. Önemli bir tahıl ihracatçısı olarak buradaki kuraklığın küresel gıda tedariki açısından ciddi sonuçları olacaktır. Polonya ve Slovakya'nın bazı bölgeleri de kuraklıktan muzdarip.
Türkiye'nin batısı, güneydoğusu ve orta kesimleri, Suriye'nin kuzeyi ve batısı, Lübnan, İsrail, Filistin, Ürdün'ün bazı bölgeleri, Irak'ın kuzeyi, İran ve Azerbaycan'da da alarm koşulları devam etmektedir.
Kuzey Afrika'da alarm ve uyarı koşulları bir yıldan uzun süredir devam ediyor.
Kuzey Avrupa'da yaygın kuraklık uyarıları
EDO'nun Birleşik Kuraklık Göstergesine (CDI) göre, AB-27 ve İngiltere'nin yüzde 39.6'sında kuraklık uyarısı var.
Haritadaki bu turuncu yama İrlanda'dan Alplerin kuzey yamaçlarına, Finlandiya'ya, güney Rusya'ya ve Türkiye'ye kadar uzanıyor.
11-20 Mayıs tarihleri arasındaki 10 günlük dönemde Kuzey Avrupa'da sıcaklıklar mevsim ortalamasının üzerinde seyretmiştir.
Tarımsal etkilerin yanı sıra hidroelektrik için de endişeler var. Uluslararası Hidroelektrik Birliği, bir "iklim kırbacı" örneği olan kuraklık ve yoğun yağmurun enerji santrallerini "mevcut ekipmanlarının sınırlarında çalışmaya" zorladığını söyledi.
İklim değişikliği kuraklığı daha da mı kötüleştiriyor?
Küresel ısınma, Akdeniz çevresi de dahil olmak üzere dünyanın bazı bölgelerinde kuraklığı şiddetlendiriyor. World Weather Attribution'daki bilim insanları, örneğin 2022'deki yaygın kuraklığın iklim değişikliği nedeniyle 20 kat daha olası hale geldiğini tespit etti.
Benzer bir çalışmayı 2025 baharı için yapmak zaman alacak, ancak Copernicus Avrupa ve Küresel Kuraklık Gözlemevleri koordinatörü Andrea Toreti'nin ifadesiyle, iklim değişikliğinin sıcaklıkları artırarak ve "yağış rejimlerini" değiştirerek kuraklıkları daha da kötüleştirdiğine şüphe yok.
Toreti daha önce Euronews Green'e yaptığı açıklamada, genellikle sıcak mevsimlerde su eksikliğini giderme ya da dengeleme ve yaza hazırlanma şansı olan bölgelerin aynı şekilde yağışa bağımlı olamayacağını söylemişti.
"Bugünlerde bu tür bir denge değişmiş durumda."
euronews
