Η ξαφνική απόφαση του Ντόναλντ Τραμπ να άρει τις κυρώσεις κατά της Συρίας επιτάχυνε το χρονοδιάγραμμα στις Βρυξέλλες, οι οποίες εργάζονταν πάνω σε έναν χάρτη πορείας βήμα προς βήμα.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση συμφώνησε την Τρίτη να άρει όλες τις εναπομείνασες οικονομικές κυρώσεις κατά της Συρίας, ελπίζοντας ότι η ελάφρυνση αυτή θα διευκολύνει την πρόσβαση σε χρηματοδοτικά κεφάλαια και θα επιταχύνει την ανάκαμψη της πληγείσας από τον πόλεμο χώρας μετά την πτώση της δικτατορίας του Μπασάρ αλ Άσαντ τον Δεκέμβριο.
"Θέλουμε να βοηθήσουμε τον συριακό λαό να ανοικοδομήσει μια νέα, χωρίς αποκλεισμούς και ειρηνική Συρία. Η ΕΕ στάθηκε πάντα στο πλευρό των Σύρων καθ' όλη τη διάρκεια των τελευταίων 14 ετών - και θα συνεχίσει να το κάνει", δήλωσε η Ύπατη Εκπρόσωπος Κάγια Κάλας στο τέλος της συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών.
Η απόφαση του μπλοκ έρχεται λιγότερο από μία εβδομάδα αφότου ο Ντόναλντ Τραμπ, κατά τη διάρκεια περιοδείας του στη Μέση Ανατολή, συναντήθηκε με τον προσωρινό πρόεδρο της Συρίας, Άχμεντ αλ-Σαράα, και ανακοίνωσε σχέδιο για την άρση όλων των κυρώσεων που είχαν επιβάλει οι Ηνωμένες Πολιτείες.
"Θα διατάξω την παύση των κυρώσεων κατά της Συρίας, προκειμένου να της δώσω μια ευκαιρία για μεγαλεία", δήλωσε ο Τραμπ στη Σαουδική Αραβία.
Η ξαφνική κίνηση του Τραμπ επιτάχυνε σημαντικά το χρονοδιάγραμμα στις Βρυξέλλες.
Η ΕΕ είχε εγκρίνει έναν πρώτο γύρο ανακούφισης για τη Συρία στα τέλη Φεβρουαρίου, συμπεριλαμβανομένου του ενεργειακού τομέα, ο οποίος είναι ζωτικής σημασίας για την είσπραξη κρατικών εσόδων. Αλλά αρκετοί περιορισμοί στον χρηματοπιστωτικό και τραπεζικό τομέα παρέμειναν σε ισχύ, παρά τις επανειλημμένες εκκλήσεις της Δαμασκού.
"Δεν υπάρχει καμία δικαιολογία για τη διατήρησή τους", δήλωσε ο al-Sharaa νωρίτερα αυτόν τον μήνα μετά από συνάντηση με τον Γάλλο πρόεδρο Emmanuel Macron.
Ανθρωπιστικές οργανώσεις ζήτησαν επίσης περαιτέρω ανακούφιση, υποστηρίζοντας ότι τα μέτρα της εποχής Άσαντ δημιουργούσαν ένα ψυχρό αποτέλεσμα που αποτρέπει τους επενδυτές που αποφεύγουν τον κίνδυνο.
Το μπλοκ ολοκλήρωσε τις εσωτερικές εργασίες το βράδυ της Τρίτης, όταν οι υπουργοί Εξωτερικών ψήφισαν ομόφωνα την κατάργηση όλων των οικονομικών κυρώσεων.
Κατά την άφιξή του στη συνεδρίαση, η Κάλας παραδέχθηκε ότι υπήρχαν "ανησυχίες" για το κατά πόσον η νέα κυβέρνηση υπό την ηγεσία του αλ-Σάρα βαδίζει προς τη "σωστή κατεύθυνση", μετά τα βίαια επεισόδια στη χώρα στα οποία εμπλέκονται οι δυνάμεις ασφαλείας και πιστοί υπέρ του αλ-Άσαντ. Ο Κάλλας είχε προειδοποιήσει προηγουμένως ότι οι κυρώσεις θα μπορούσαν να επανέλθουν εάν το εκτελεστικό όργανο του αλ-Σάρα υπαναχωρούσε από τις δεσμεύσεις του για ένταξη και ποικιλομορφία.
"Νομίζω ότι δεν έχουμε άλλη επιλογή", δήλωσε η Κάλας όταν ρωτήθηκε σχετικά με την ανακούφιση από τις κυρώσεις.
"Στην πραγματικότητα είτε τους δίνουμε (τη) δυνατότητα να σταθεροποιήσουν τη χώρα είτε δεν το κάνουμε αυτό και έχουμε κάτι (όπως) είχαμε στο Αφγανιστάν".
Παρόλα αυτά, η αναστολή που συμφωνήθηκε την Τρίτη δεν αποτελεί λευκή επιταγή.
Το μπλοκ θα διατηρήσει τους αυστηρούς περιορισμούς για τα όπλα, τα χημικά, τα αγαθά διπλής χρήσης, τον εξοπλισμό που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για καταστολή και το λογισμικό για παρακολούθηση, καθώς και την εκτεταμένη μαύρη λίστα προσώπων που εμπλέκονται στην απολυταρχία του αλ Άσαντ.
Οι κυρώσεις που επιβλήθηκαν στη Συρία ήταν ένα από τα πιο περίπλοκα καθεστώτα που είχαν δημιουργήσει ποτέ οι Βρυξέλλες και οδήγησαν στην κατάρρευση των οικονομικών σχέσεων ΕΕ-Συρίας. Το 2023, η Συρία κατατάχθηκε ως ο 143ος εμπορικός εταίρος του μπλοκ, με εμπορικές ροές αξίας 396 εκατ. ευρώ.
Η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος διεθνής δωρητής της Συρίας, έχοντας παράσχει σχεδόν 37 δισεκατομμύρια ευρώ από το 2011.
Κόμπος: Επαρκής ο μηχανισμός για την παρακολούθηση της Συρίας
Η Κύπρος θεωρεί πως υπάρχει ένας επαρκής μηχανισμός για παρακολούθηση των εξελίξεων στη Συρία, ανέφερε ο Υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος, κατά την άφιξή του στη συνάντηση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων που πραγματοποιείται το απόγευμα της Τρίτης στις Βρυξέλλες, σχολιάζοντας την απόφαση για άρση των οικονομικών κυρώσεων που είχαν επιβληθεί στο παρελθόν στο καθεστώς Άσαντ.
Ο κ. Κόμπος επεσήμανε πως το αντικείμενο της συζήτησης των Υπουργών Εξωτερικών θα είναι η κατάσταση στην Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή. Ο Υπουργός Εξωτερικών έκανε λόγο για «γνήσια βούληση» της Ουκρανίας να εμπλακεί σε διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός και πως δυστυχώς δεν υπήρξε ανταπόκριση από την άλλη πλευρά. Αναφορικά με τη συζήτηση για τη Λωρίδα της Γάζας μίλησε για ανάγκη στήριξης των διαπραγματεύσεων για εκεχειρία και απελευθέρωση ομήρων, αλλά και για την ανάγκη αύξησης της ροής ανθρωπιστικής βοήθειας.
Σε σχέση με τη Συρία, ο κ. Κόμπος τόνισε πως «η θέση της Κύπρου υπήρξε συνεπής» όσον αφορά μια προσέγγιση «περισσότερα για περισσότερα», δηλαδή για σταδιακή άρση κυρώσεων που είχαν επιβληθεί έναντι προόδου σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κράτους δικαίου «στη βάση της άρσης και αναστολής κυρώσεων, και αιρεσιμότητας σε συνδυασμό με έναν αποτελεσματικό μηχανισμό ελέγχου και παρακολούθησης»
«Όσον αφορά στην Κύπρο, εφόσον έχουμε καλές γειτονικές σχέσεις και αυτό διασφαλίζεται, ο λαός της Συρίας μπορεί να είναι βέβαιος πως η Κύπρος θα είναι στο πλευρό τους» πρόσθεσε.
Ερωτηθείς για το αν έχουν αντιμετωπιστεί οι ανησυχίες που είχε εκφράσει η Κύπρος σε σχέση με την άρση κυρώσεων κατά της Συρίας, ο Υπουργός Εξωτερικών ανέφερε πως «θεωρούμε πως τώρα υπάρχει ένας μηχανισμός» και πως η ΕΕ «κινείται προς την ορθή κατεύθυνση».
«Υπάρχει μια έμφυτη αιρεσιμότητα. Το πλαίσιο είναι εκεί και όλοι πρέπει να κινηθούμε συντονισμένα και με βάση τις εξελίξεις μετά και από τις δηλώσεις του Προέδρου Τραμπ. Βρισκόμαστε σε επαφή με τη Συριακή πλευρά σε διμερές επίπεδο και συνεχίζουμε τον διάλογο» σημείωσε.
«Ο στόχος μας είναι να διασφαλίσουμε πως θα υπάρξει η στήριξη που χρειάζεται ο Συριακός λαός», η οποία «έρχεται με την αιρεσιμότητα που είναι αναπόσπαστο μέρος μιας τέτοιας διαδικασίας» όπως είπε.
Μιλώντας για τις εξελίξεις σε σχέση με την Ουκρανία, ο κ. Κόμπος ανέφερε πως «πρέπει να επαινέσουμε τη γνήσια διάθεση της Ουκρανίας να εμπλακεί σε διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός, κάτι που δυστυχώς δεν βρήκε ανταπόκριση από την άλλη πλευρά».
«Βλέπουμε την κατάπαυση του πυρός ως εφαλτήριο για ουσιαστικές διαπραγματεύσεις που θα οδηγήσουν σε ειρηνική διευθέτηση, πάντα και αποκλειστικά εντός του πλαισίου που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση» πρόσθεσε.
Αναφορικά με την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, ο κ. Κόμπος σημείωσε πως «σε σχέση με τη Γάζα βρίσκονται σε εξέλιξη κρίσιμες διαπραγματεύσεις για κατάπαυση του πυρός και επίσης για απελευθέρωση των ομήρων» και τόνισε πως «πρέπει να στηρίξουμε σθεναρά αυτές τις προσπάθειες».
«Η ανθρωπιστική κατάσταση στη Γάζα είναι σε ένα κρίσιμο σημείο. Πρέπει να εργαστούμε σκληρά για να βεβαιωθούμε πως θα υπάρξει αυξημένη ροή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα» επεσήμανε.
Κληθείς να σχολιάσει τη συζήτηση για τον μηχανισμό ενίσχυσης της ευρωπαϊκής αμυντικής βιομηχανίας SAFE, που βρισκόταν στην ατζέντα του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων σε σύνθεση Υπουργών Άμυνας νωρίτερα την Τρίτη, ο κ. Κόμπος επεσήμανε πως το θέμα αφορά έναν αριθμό Υπουργών, αλλά πως «η θέση είναι καθαρή πως οι αμυντικές δυνατότητες και η αυτονομία της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρέπει να ενισχυθεί, και την ίδια στιγμή πρέπει να λαμβάνονται υπόψη οι ιδιαίτερες ανησυχίες των κρατών μελών».
euronews
