Azerbaycan ve Ermenistan arasındaki Dağlık Karabağ krizinin yeniden çatışmalara dönüşebileceği uyarısı yapılıyor. Uzmanlar yeni savaşa Türkiye ve İran'ın da dahil olabileceğini söylüyor.
Dağlık Karabağ'da ateşkesin sağlanmasından üç yıl sonra Azerbaycan ve Ermenistan arasında yeni bir savaşın patlak verebileceği endişesi yaşanıyor.
Analistler, iki tarafın politikasının gerilimi artırdığını ve bölgenin tekrar çatışmalara sahne olabileceğine dikkat çekiyor.
Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan geçtiğimiz günlerde, Bakü'yü Dağlık Karabağ yakınlarına asker yığmakla suçladı. Azerbaycan da Erivan'ın bölgeyle ilgili politikasının krizi tırmandırabileceğini dile getiriyor.
Uluslararası arabuluculukla yürütülen barış görüşmelerinde ise ilerleme sağlanamıyor.
Bölgenin ana kenti Stepanakert'te yaşayan Olga Grigoryan, yerel halkın Azerbaycan güçleriyle savaşın yakın olmasından korktuğunu ifade ediyor.
AFP'ye konuşan Grigoryan "Durum her geçen gün daha da tırmanıyor. İnsanlar yarın tıpkı 2020'de olduğu gibi bombalama sesleriyle uyanacaklarından korkuyorlar" dedi.
Karşılıklı suçlamalar
Paşinyan, Mayıs ayında Ermenistan'ın Dağlık Karabağ'ı Azerbaycan'ın bir parçası olarak tanıdığını söyledi.
Ancak Bakü, Erivan'ın "etnik-Ermeni ayrılıkçı güçleri devlet bütçesinden finanse etmeye devam etmekle" suçluyor.
Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in dış politika danışmanlarından Hikmet Hacıyev "Ermenistan yönetiminin son dönemdeki bazı eylemleri barış sürecine ciddi zarar verdi" dedi. Hacıyev, özellikle Paşinyan'ın 2 Eylül'de Dağlık Karabağ'ın bağımsızlık günü dolayısıyla gönderdiği ve Bakü'nün öfkesine yol açan kutlama mektubuna atıfta bulundu.
Erivan'ı Bakü'deki merkezi hükümet ile Stepanakert'teki ayrılıkçılar arasındaki "diyalog girişimlerini engellemekle" suçlayan Hacıyev, "9 Eylül'de Dağlık Karabağ'da sözde 'başkanlık seçimlerinin yapılması bir başka ciddi provokasyondu" dedi.
İki ülke arasında barış görüşmelerine aracılık eden Avrupa Birliği ve Amerika Birleşik Devletleri oylamanın gayrimeşru olduğunu bildirdi.
Erivan, Bakü'nün, bölgeyi Ermenistan'a bağlayan ve Rus barış güçleri tarafından korunan tek yol olan Laçin koridorunu kapatarak Dağlık Karabağ'da insani bir krize yol açtığını savunuyor.
Yeni savaş ihtimali arttı
Uzmanlar, barış görüşmelerindeki başarısızlığın yeni bir savaş ihtimalini arttırdığını belirtiyor.
Ermeni analist Beniamin Matevosyan, "Azerbaycan'ın Ermenistan sınırında ve Karabağ yakınlarında yoğun bir şekilde asker yığması ve buradaki birliklerinin uyumunu arttırması nedeniyle yeni bir silahlı çatışma olasılığı şüphesiz çok yüksek" dedi.
Azerbaycanlı siyaset uzmanı Farhad Mammadov ise "barış anlaşması imzalanmadığı sürece yeni bir büyük çaplı çatışma riskinin her zaman yüksek kalacağını" ifade etti.
Mammadov , Bakü'nün "Erivan'ın Karabağ'a askeri müdahalede bulunması halinde Ermenistan topraklarına saldırabileceğini" kaydetti.
"Türkiye ve İran savaşa dahil olur"
Yine Ermeni analist Hakob Balayan, "Azerbaycan'ın Ermenistan topraklarına saldırmasının büyük bir bölgesel savaşa yol açacağı" değerlendirmesi yaptı.
Balayan, bu savaşa "Bakü'nün müttefiki Türkiye'nin yanı sıra stratejik Kafkasya bölgesinde artan Türk nüfuzundan çekinen Ankara'nın tarihi rakibi İran'ın" da dahil olacağını ifade etti.
Ermenistan 1990'larda Azerbaycan'ı yenerek Dağlık Karabağ'ın kontrolünü ele geçirdi. Enerji zengini Azerbaycan, 30 yıl sonra, "Ankara'nın desteğiyle" bölgeyi geri aldı.
Rusya, 2020 sonbaharında, altı hafta süren çatışmaları sona erdirmek için ateşkese aracılık etti. Moskova, Ermenistan'ı Dağlık Karabağ'a bağlayan Laçin koridoruna 2.000 barış gücü askeri konuşlandırdı.
Anlaşma kapsamında Erivan, onlarca yıldır kontrol ettiği toprakların büyük bölümünü terk etti.
