Orta Doğu, İsrail'in Lübnan'da askeri gerilimi tırmandırmasına misilleme olarak Tahran'ın geçen hafta gerçekleştirdiği füze saldırısına İsrail'in vereceği yanıtı bekliyor.
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden Çarşamba günü İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile İsrail'in İran'a yönelik misilleme saldırısı planları hakkında telefonla görüştü.
ABD saatiyle Çarşamba sabahı erken saatlerde gerçekleşen telefon görüşmesi, liderlerin Ağustos ayından bu yana bilinen ilk görüşmesi oldu.
Görüşme, İsrail'in hem İran hem de Lübnan'daki İran destekli Hizbullah'ı ile çatışmasının keskin bir şekilde tırmandığı ve Hamas ile çatışmayı sona erdirecek yakın bir ateşkesin uzak ihtimalli olduğu bir dönemde yapıldı.
Orta Doğu, İsrail'in Lübnan'da askeri gerilimi tırmandırmasına misilleme olarak Tahran'ın geçen hafta gerçekleştirdiği füze saldırısına İsrail'in vereceği yanıtı bekliyor.
İran'ın saldırısı sonucunda İsrail'de kimse ölmezken, Washington İran saldırısını "etkisiz" olarak nitelendirdi.
Netanyahu, İran'ın füze saldırısının bedelini ödeyeceği sözünü verirken, Tahran herhangi bir misillemenin büyük bir yıkımla karşılık bulacağını söyleyerek petrol üreten bölgede ABD'yi de içine çekebilecek daha geniş çaplı bir savaş korkusunu arttırdı.
Beyaz Saray'dan ise konuya ilişkin bir yorum yapılmadı.
Biden ve Netanyahu arasındaki ilişkiler, İsrailli liderin Gazze'deki savaşı ve Hizbullah'la çatışmayı ele alış biçimi nedeniyle gergin şekilde seyrediyor.
ABD'li gazeteci Bob Woodward önümüzdeki hafta çıkacak olan “War” adlı kitabında Biden'ın Netanyahu'yu düzenli olarak, stratejisi olmamakla suçladığını aktarıyor.
Kitapta, Biden'ın Temmuz ayında İsrail'in Beyrut yakınlarında ve İran'da gerçekleştirdiği saldırıların ardından "Bibi" lakaplı Binyamin Netanyahu'ya “Bibi, ne oluyor lan?” diye bağırdığı öne sürülüyor.
İki liderin geçmişteki diyaloglarına aşina bir ABD'li yetkili, kitapla ilgili olarak Biden'ın görevdeyken hem Netanyahu ile konuşurken hem de Netanyahu hakkında konuşurken "keskin, doğrudan ve filtresiz bir dil" kullandığını söyledi.
Pentagon, İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant'ın Çarşamba günü Pentagon'a yapacağı ziyareti iptal ettiğini, çünkü İsrail medyasının Netanyahu'nun önce Biden ile konuşmak istediğini bildirdiğini aktardı.
Konuya yakınlığı olan bir kişiye göre, ABD'li yetkililerin İsrail'in eylemleri karşısında defalarca gafil avlanması nedeniyle son haftalarda gerilim arttı.
Bu eylemler arasında İsrail'in Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ı öldürmesi ve Lübnan'da Hizbullah üyeleri tarafından kullanılan çağrı cihazları ve telsizlerin patlatılması da vardı.
Söz konusu kişi, İsrail'in İran'ın balistik füze saldırısına karşı misilleme planlamasının ayrıntılarını paylaşmakta da yavaş davrandığını söyledi.
Seçim konusu
Biden, Netanyahu'nun saldırılarını engellemek için İsrail'in baş silah tedarikçisi olarak ABD'nin rolü de dahil olmak üzere baskı yapamaması nedeniyle uluslararası ortaklarının yanı sıra kendi Demokrat Parti üyelerinin de sert eleştirilerine maruz kaldı.
Biden'ın başkan yardımcısı ve 5 Kasım'daki seçimlerde Demokratların başkan adayı olan Kamala Harris de seçim kampanyasında yönetimin politikasını savunmak zorunda kaldı.
Önemli bir seçim bölgesi olan Michigan'daki pek çok Arap kökenli Amerikalı seçmen, bunun yerine bağımsız aday Jill Stein'ı destekliyor ki bu da kamuoyu yoklamalarının Cumhuriyetçi eski Başkan Donald Trump'la başa baş gittiğini gösterdiği yarışta Demokratlara eyaleti ve belki de Beyaz Saray'ı kaybettirebilecek bir gösterge olduğu düşünülüyor.
Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kişiye göre Harris, Biden ve Netanyahu ile telefon görüşmesine katıldı.
Görüşmeler hakkında bilgi sahibi olan bir başka kişi de İsrail'in misillemesinin kilit bir konu olduğunu ve Washington'un bu tepkinin uygun olup olmadığı konusunda görüş bildirmeyi umduğunu söyledi.
İsrail ve özellikle Netanyahu, Hamas yönetimindeki Gazze'de Filistin sağlık bakanlığına göre Gazze savaşında öldürülen yaklaşık 42.000 Filistinli ve Lübnan'da 2.000'den fazla insanın ölümü nedeniyle uluslararası kamuoyunda yaygın bir kınama ile karşı karşıya kalıyor.
İsrail, Hamas militanlarının 7 Ekim 2023'te İsrail'in güneyine saldırarak İsrail rakamlarına göre 1.200 kişiyi öldürüp, 250 kişiyi rehin almasının ardından, Hamas'ı destekleyen Hizbullah da dahil olmak üzere diğer grupların saldırılarına karşı kendini savunduğunu öne sürüyor.
Biden, İran nükleer tesislerinin vurulmasına karşı
Biden geçtiğimiz Cuma günü yaptığı açıklamada, "İsrail'in yerinde olsam İran petrol sahalarını vurmanın alternatiflerini düşünürdüm" demişti. Biden, ayrıca İsrail'in İran'a nasıl karşılık vereceğine karar vermediğini belirtmişti.
Ayrıca Biden, geçen hafta da İsrail'in İran'ın nükleer tesislerini vurmasını desteklemeyeceğini söylemişti.
ABD ve diğer müttefiklerinin Gazze ve Lübnan'da ateşkes anlaşmasını kabul etmesi yönündeki çağrılarıyla karşı karşıya kalan İsrail, halkı güvende olana kadar askeri operasyonlarına devam edeceğini bildirdi.
ABD, İsrail'in Hizbullah ve Hamas gibi İran destekli hedefleri vurmasını desteklediğini açıkladı.
Filistinli ve Lübnanlı yetkililere göre Gazze ve Lübnan'da yaklaşık üç milyon kişi İsrail'in askeri operasyonları nedeniyle yerlerinden oldu.
Gazze'de de gıda ve temiz su sıkıntısı nedeniyle insani bir kriz yaşanıyor.
İsrail ise geçtiğimiz yıl Hizbullah saldırıları nedeniyle yaklaşık 70.000 İsraillinin kuzey İsrail'de yerlerinden edildiğini açıkladı.
euronews
