Trump ithalata ek gümrük vergileri getirdi. AB ve Çin gibi Washington'un önemli ticaret ortakları karşı önlemleri değerlendiriyor. Liderler ticaret savaşını tırmandırmadan önce müzakereye bir şans vermek istiyor.
ABD Başkanı Donald Trump "Özgürlük Günü" olarak adlandırdığı 2 Nisan'da ithalat vergilerini en az yüzde 10 seviyesine yükseltti. ABD'nin en büyük ticaret ortaklarından Avrupa Birliği (AB) için oran yüzde 20 olurken, Çin menşeli ürünlerden alınacak gümrük vergisi daha önce açıklanan artışla birlikte yüzde 54'e yükseldi.
Karar başta Avrupa Birliği (AB) olmak üzere tüm dünyanın tepkisini çekiyor.
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, tarifelerin "dünya ekonomisine büyük bir darbe" olduğunu söyledi, Brüksel'in karşı adımlar atmaya hazırlandığını ancak "hâlâ müzakere imkanı olduğunu" belirtti. Ziyaret için bulunduğu Özbekistan'ın Semerkand kentinde konuşan Von der Leyen, "Bu tarifeler dünya üzerindeki milyonlarca insan için korkunç sonuçlar doğuracak" ifadelerini kullandı, müzakerelerin başarısız olması durumunda "yeni bir karşı önlemler paketinin" geleceğini belirtti.
AB Konseyi Başkanı Antonio Costa ise ABD'ye alternatif olarak diğer ülkelerle ticari ilişkilerin geliştirilmesi gerektiğini söyledi. Orta Asya liderler zirvesi için Özbekistan'da bulunan Costa, bazı Güney Amerika ülkeleri ve Meksika ile planlanan serbest ticaret anlaşmalarını imzalamanın zamanının geldiğini ifade etti. Ayrıca Hindistan ile de ticaret müzakerelerinin hızlandırılması gerektiğini kaydetti.
Bu arada AB milletvekilleri, üreticileri insan hakları ve çevre standartları bakımından tedarik zincirlerini iyileştirmeye zorlayan düzenlemeyi erteledi. Karar, gümrük vergilerinin AB'nin büyümesini tehdit ettiği bir ortamda geldi. İş dünyası düzenlemenin yüklerini ağırlaştıracağı eleştirisinde bulunuyordu.
Olaf Scholz: Refah düzenine saldırı
Almanya Başbakanı Olaf Scholz gümrük vergileri için, "ABD'nin çabalarının bir sonucu olarak kurulan ve refah yaratan düzene saldırı" dedi. Scholz X hesabından yaptığı paylaşımda da ek gümrük vergilerinin bir "kaybet-kaybet" durumuna yol açacağını yazdı.
Alman Otomotiv Sanayicileri Derneği Başkanı Hildegard Müller ABD'nin, büyüme ve refah için gerekli olan "küresel ticaret sisteminden koptuğunu" söyledi. Trump'ın "Önce Amerika" değil, "Sadece Amerika" politikası güttüğü eleştirisinde bulundu.
Alman Kimya Sanayicileri Birliği Genel Müdürü Wolfgang Große Entrup ise tırmanmayı tetikleyecek karşı önlemler açıklamak yerine soğuk kanlı kalınması tavsiyesinde bulundu. Entrup, "Ülkemiz kontrolsüz bir ticaret savaşının oyuncağı olmamalı" dedi.
Avrupa'da hazırlık
Yüzde 10'luk alt sınırın uygulandığı İngiltere'nin Başbakanı Keir Starmer, ülkesinin çıkarlarını korumak için harekete geçeceğini söyledi. İngiliz Ticaret Bakanı Jonathan Reynolds da "sakin ve kararlı" adımlar atarak olumsuz etkileri hafifletmeye çalışacaklarını belirtti.
Fransa Başbakanı François Bayrou, "tam bir felaket" dediği vergilerin Avrupa için büyük zorluğa neden olacağını ancak ABD'nin de olumsuz etkileneceğini kaydetti.
İtalya Başbakanı Giorgia Meloni ticaret savaşının "kaçınılmaz olarak Batı'yı zayıflatacağını" söyledi.
İspanya Başbakanı Pedro Sanchez, Trump'ın adımını Avrupa'ya karşı "tek taraflı bir saldırı" olarak nitelendirdi. Sanchez, "19'uncu yüzyıl korumacılığına dönme adımı, 21'inci yüzyılın zorluklarına karşı akıllıca bir yol değil" yorumunu yaptı. Sanchez, tarifelerin ekonomiye etkisini hafifletmek amacıyla 14,1 milyar euroluk bir plan uygulamaya koyacaklarını söyledi.
Asya ve Amerika'nın tepkisi
Uygulamanın uluslararası ticaretin kurallarına aykırı olduğunu savunan Çin yönetimi "haklarını korumak için karşı tedbirler alacaklarını" bildirdi.
Yüzde 24 gümrük vergisine tabi tutulan Japonya'nın Ticaret Bakanı Yoji Muto, gelişmeyi "son derece üzücü" olarak nitelendirdi.
Güney Kore'de hükümet "acil görev gücü" oluşturarak ekonomiyi destekleyecek "tüm kaynakları kullanmak üzere" girişim başlattı.
Dünyanın en büyük ikinci hazır giyim üreticisi olan Bangladeş'te tekstil sanayicileri sektörün büyük bir darbe aldığını kaydetti. ABD'li müşterilerin kaybedileceği belirtildi.
Kanada'nın yeni Başbakanı Mark Carney, tarifelerin küresel ticaret sistemini "temelden değiştireceği" uyarısında bulundu.
Brezilya'da Kongre ABD'ye ihracatı zorlaştıran gümrük vergilerine yanıt verilmesine imkan tanıyacak düzenlemeyi onayladı. Brezilya, Kanada'dan sonra ABD'ye en fazla çelik ihraç eden ülke konumunda.
AFP,Reuters / MUK,TY
