Yunanistan'da sandık sonrası süreç nasıl işleyecek? Kazananlar ve kaybedenler kimler? Bundan sonra ne olacak?
Yunanistan'da kısmi resmi sonuçlara göre, Başbakan Kiriakos Miçotakis ve liderliğini yaptığı muhafazakar merkez sağ Yeni Demokrasi Partisi seçimleri büyük bir farkla önde tamamladı.
Harvard mezunu eski bir banka yöneticisi olan 55 yaşındaki Miçotakis, 2019 seçimlerini iş dünyası odaklı reform vaatleriyle kazanmıştı. Bu seçimlerde de vergi indirimlerini sürdürme, yatırımları artırma ve orta sınıf istihdamını destekleme sözü verdi.
Hükümet sözcüsü Akis Skertsos, "Sonuçlar Yeni Demokrasi'nin açık zaferini ve Yunan toplumu tarafından büyük değişikliklerin sürdürülmesinin istendiğini açık bir şekilde gösteriyor" dedi.
Miçotakis, seçimler öncesinde yapılan kamuoyu yoklamalarında da istikrarlı bir şekilde önde gidiyordu ancak popülaritesi, 28 Şubat'taki bir tren kazası ile zedelenmişti.
Bir şehirlerarası yolcu treninin bir yük treniyle aynı demiryolu hattına girmesi sonrası 57 kişinin ölümüne yol açan felaket ile tren istasyonlarında yetersiz personel bulunduğu ve güvenlik altyapısının bozuk ve eskimiş olduğu ortaya çıktı. Bu da Miçotakis'e siyaseten zor haftalar yaşattı.
Seçimden önceki son anketler, Yeni Demokrasi'nin rakiplerine karşı yalnızca yüzde altı puanlık bir farkla önde olabileceğini gösterdi; ancak pazar gecesi oyların üçte ikisinin sayılmasıyla Yeni Demokrasi oyların yüzde 40'ını alırken, en yakın rakibi Syriza Partisi ancak yüzde 20'sine sahip olabildi.
Sırada ne var? Yeniden seçime gidilmesi gerekebilir mi?
Yunanistan'ın nispi temsile dayalı yeni seçim yasası, herhangi bir partinin 300 üyeli parlamentoda salt çoğunluğu elde ederek kendi başına bir hükümet kurmasını zorlaştırıyor. Yani Miçotakis'in bir koalisyon ortağı bulması gerekebilir.
Ancak, Miçotakis için bunu yapmamanın avantajları da var çünkü ülke ikinci bir seçime giderse Yeni Demokrasi Partisi oylamada açık bir galibiyet elde ederek ülkeyi kendi başına yönetebilir.
Kamu Düzeni Bakanı Takis Theodorikakos “Dürüst bir şekilde kendi başımıza yönetmek istediğimizi söyledik çünkü bu istikrarı sağlayacak ve ileriye giden yolu açacaktır. Dolayısıyla bir sonraki seçimde bunu Yunan halkından istemeye hakkımız var" dedi.
Muhtemelen haziran sonu veya temmuz başında bir kez daha seçime gidilirse, Yunanistan'ın seçim yasası yeniden değişecek. Yeni sistem lider partiyi ödüllendiren ve parlamento çoğunluğunu kazanmasını kolaylaştıran bir sistem olacak.
Seçimden önce Syriza Partisi birinci olurlarsa bir koalisyon hükümeti kurmaya çalışacaklarını ilan etmişti. Sosyalist Pasok Partisi ise ne Yeni Demokrasi ne de Syriza ile işbirliği yapacağını açıklamıştı. Komünist KKE de benzer şekilde koalisyon kurmak için diğer partilerle işbirliği yapmayacaklarını duyurdu.
Sonuçlar Syriza için hayal kırıklığı oldu
Bu seçimin Syriza ve eski Başbakan Aleksis Çipras için büyük bir hayal kırıklığı olduğu belirtiliyor.
Mali krizin en çalkantılı yıllarında ülkeye liderlik etmiş olan Çipras, kurtarma paketlerinin dayattığı kemer sıkma önlemlerini tersine çevirme vaadiyle 2015'te iktidara geldiğinde aldığı geniş desteği göremedi.
Çipras pazar akşamı yaptığı açıklamada, "Seçim sonucu Syriza için son derece olumsuz. Miçotakis ile görüştüm ve onu zaferinden dolayı tebrik ettim" dedi.
48 yaşındaki inşaat mühendisi Çipras, eski Syriza'yı Yunanistan'ın en büyük merkez sol grubuna dönüştürdü.
Görevdeki ilk döneminde sancılı yeni bir kurtarma anlaşmasını onayladı ve 2015-2019 yılları arasındaki ikinci döneminde kurtarma kredisi veren ülkelerle yakın ilişkiler kurarken, komşu Kuzey Makedonya ile de ilişkileri normalleştirmeye yönelik tarihi adımlar attı.
Bu kampanyada da önceki bazı reformları tersine çevirme, refahı tabana yayma ve eşcinsel evliliği yasallaştırma sözü verdi.
Syriza'nın sandıktan sadece seçmenlerin yarısının Müslüman olduğu Türkiye sınırına yakın bölgede ilk sırada çıktı.
Yurt dışında kayıtlı Yunanlıların ilk kez oy kullanmasına izin verildi
Dünyanın dört bir yanındaki Yunan seçmenlerin, yurtdışında oy kullanmak için kayıt olmalarına ilk kez izin verilen seçimlerde yüksek katılım oldu.
İçişleri Bakanlığı'na göre 35 ülkede 18 bin 203 kişi oy kullandı ki bu da yurtdışındaki kayıtlı seçmenlerin yüzde 79,6'sını temsil ediyor.
Bu şekilde Almanya, İtalya, Fransa, İngiltere ve Belçika'nın yanı sıra Kanada ve ABD'de de sandık başına gidildi.
Ülkeyi neredeyse otuz yıl yönetmiş olan Sosyalistler güç kazandı
Nikos Androulakis liderliğindeki sosyalist Pasok, oylarını yüzde 40 artırdı.
Rakamlar hala 80'ler, 90'lar ve 2000'lerdeki gibi olmasa da geçen seçimdeki yüzde 8 oy oranından yüzde 11.5'e çıkıldı. Bunun sosyalistler için oldukça önemli bir ilerleme olduğu düşünülüyor.
Bir zamanlar Yunan siyasetinde baskın güç olan Pasok'un yerini finansal kriz sırasında Syriza almıştı.
Son yedi yıldır Brüksel'de Avrupa Parlamenteri olan Androulakis'in, telefon dinleme skandalını örtbas etmekle suçladığı Başbakan Miçotakis ile ilişkisi zayıf. Ancak Çipras ile de arası kötü ve Çipras'ı Pasok seçmenlerini "çalmaya çalışmakla" suçluyor.
