Μετά τον εκτροχιασμό της Συνόδου Κορυφής του Δεκεμβρίου, η Ουγγαρία υπέβαλε νέα αιτήματα στις Βρυξέλλες με αντάλλαγμα την άρση του βέτο της
Το κονδύλιο, γνωστό ως διευκόλυνση για την Ουκρανία, προορίζεται να παράσχει στο Κίεβο χρηματοδοτική βοήθεια μεταξύ 2024 και 2027 για να καλύψει το διογκούμενο δημόσιο έλλειμμά του, να διατηρήσει βασικές υπηρεσίες και να πληρώσει για τις προσπάθειες ανοικοδόμησης.
Σύμφωνα με το αρχικό σχέδιο, η διευκόλυνση θα έπρεπε να έχει ήδη τεθεί σε λειτουργία, καθώς οι Βρυξέλλες έχουν εξαντλήσει την οικονομική βοήθεια για το κατεστραμμένο από τον πόλεμο έθνος.
Αλλά κατά τη διάρκεια μιας δραματικής συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου τον περασμένο μήνα, ο Βίκτορ Όρμπαν άσκησε βέτογια να καταψηφίσει την πρόταση, η οποία συνδέεται με μια ευρύτερη αναθεώρηση του κοινού προϋπολογισμού του μπλοκ.
Αυτό καθυστέρησε την υποστήριξη της ΕΕ σε μια κρίσιμη στιγμή, καθώς η Ουάσινγκτον αγωνιζόταν επίσης να ξεπεράσει τις αντιδράσεις των Ρεπουμπλικανών για να εγκρίνει ένα νέο πακέτο στρατιωτικής βοήθειας. Το αδιέξοδο και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού έχει θέσει το Κίεβο σε μια όλο και πιο επισφαλή κατάσταση, με τη Ρωσία να εντείνει το βάναυσο μπαράζ των αεροπορικών επιδρομών της.
Ωστόσο, υπάρχει μια αχτίδα ελπίδας: Οι ηγέτες της ΕΕ πρόκειται να συναντηθούν εκ νέου την 1η Φεβρουαρίου για να δώσουν μια δεύτερη ευκαιρία.
Τα δύο αιτήματα της Ουγγαρίας
Ενόψει της ημερομηνίας "make-or-break", η Ουγγαρία έχει προβάλει την ιδέα να χωριστεί το πακέτο σε τέσσερις ετήσιες δόσεις, αξίας 12,5 δισεκατομμυρίων ευρώ έκαστη, σύμφωνα με διπλωμάτες που έχουν γνώση των διαπραγματεύσεων.
Στην πράξη, η κατανομή σημαίνει ότι οι ηγέτες της ΕΕ θα πρέπει να δίνουν την ομόφωνη έγκρισή τους κάθε χρόνο μέχρι να εξαντληθεί το ταμείο.
Κάτι τέτοιο θα ερχόταν σε αντίθεση με τον στόχο να παράσχει μακροπρόθεσμη, προβλέψιμη βοήθεια, καθώς θα επέτρεπε στον Όρμπαν ή σε οποιονδήποτε άλλο αρχηγό κυβέρνησης να μπλοκάρει τη βοήθεια ήδη από το επόμενο έτος.
Η Ουγγαρία έχει επίσης υποβάλει ένα άσχετο αίτημα σχετικά με τα κεφάλαια ανάκαμψης COVID-19 του μπλοκ, δήλωσαν οι διπλωματικές πηγές μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, τα κράτη μέλη έχουν προθεσμία έως το τέλος Αυγούστου 2026 για να ολοκληρώσουν τα ορόσημα και τους στόχους που απαιτούνται για να αποκτήσουν πρόσβαση σε όλες τις επιχορηγήσεις και τα δάνεια που τους έχουν χορηγηθεί. Διαφορετικά, τα χρήματα που παραμένουν αχρησιμοποίητα θα χαθούν.
Η Βουδαπέστη απαιτεί να προστεθούν επιπλέον δύο χρόνια σε αυτή την προθεσμία, κάτι που θα απαιτούσε την εκ νέου έναρξη της έκτακτης νομοθεσίας με την οποία δημιουργήθηκε το ταμείο ανάκαμψης. Ο λόγος για το συγκεκριμένο αίτημα έγκειται στο γεγονός ότι η Ουγγαρία δεν έχει πρόσβαση στο εθνικό της σχέδιο λόγω ανησυχιών για το κράτος δικαίου και θα μπορούσε να μείνει με ένα στενό χρονοδιάγραμμα για να δαπανήσει τα κεφάλαια - αν ποτέ καταφέρει να τα ξεμπλοκάρει.
Το σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας της Ουγγαρίας είναι ύψους 10,4 δισ. ευρώ, εκ των οποίων έχουν αποδεσμευτεί μόνο 920 εκατ. ευρώ. Ξεχωριστά, η χώρα έχει στο ψυγείο 11,5 δισεκατομμύρια ευρώ από τα ταμεία συνοχής, λόγω ενός ευρέος φάσματος ανησυχιών σχετικά με τις δημόσιες συμβάσεις, τις συγκρούσεις συμφερόντων, την ακαδημαϊκή ελευθερία και τα δικαιώματα LGBTQ+.
Ο Όρμπαν έχει επανειλημμένα καταγγείλει την κατάσταση ως "οικονομικό εκβιασμό" και οι βουλευτές του έχουν δηλώσει δημοσίως ότι τα περισσότερα από 20 δισεκατομμύρια ευρώ θα πρέπει να ξεπαγώσουν - στο σύνολό τους - προτού ληφθεί απόφαση για τη διευκόλυνση της Ουκρανίας.
Τα ανταλλάγματα έχουν ενταθεί από την καταστροφική σύνοδο κορυφής του Δεκεμβρίου, με αποτέλεσμα αυτό που ένας διπλωμάτης αποκάλεσε "πολύ συναλλακτική" στάση, ένα απροκάλυπτο "αντάλλαγμα".
Ένας άλλος διπλωμάτης σημείωσε ότι η Ουγγαρία ήταν "εντελώς μόνη" τόσο στη διαίρεση της διευκόλυνσης για την Ουκρανία όσο και στη διετή παράταση των κεφαλαίων ανάκαμψης. Η Γερμανία ήταν ιδιαίτερα επικριτική όσον αφορά αυτό το δεύτερο αίτημα.
Η ελπίδα είναι ακόμη ζωντανή
Παρ' όλα αυτά, το γεγονός ότι η Βουδαπέστη τουλάχιστον διατυπώνει ιδέες, αντί να εμμένει άκαμπτα στο βέτο της, υποδηλώνει ότι η ατμόσφαιρα έχει γίνει πιο εποικοδομητική, ακόμη και αν παραμένει τεταμένη, και ότι μπορεί να υπάρχει περιορισμένος χώρος για ένα είδος συμβιβασμού.
Οι πρεσβευτές ενέκριναν την Τετάρτη μια "μερική διαπραγματευτική εντολή" που θα επιτρέψει στο Βέλγιο, τη χώρα που ασκεί επί του παρόντος την εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, να ξεκινήσει επίσημες συνομιλίες με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μόλις βρεθεί μια λύση για τη διευκόλυνση.
Η εντολή, όπως λέει και το όνομά της, είναι "μερική" διότι δεν περιλαμβάνει τις συγκεκριμένες λεπτομέρειες του ειδικού ταμείου, δηλαδή τα οικονομικά στοιχεία. Αυτά τα κενά μπορούν να συμπληρωθούν μόνο όταν οι ηγέτες συναντηθούν τον Φεβρουάριο και συζητήσουν το θέμα vis-à-vis.
Εάν τα 27 κράτη μέλη αποτύχουν -και πάλι- να επιτύχουν μια σημαντική ανακάλυψη, οι Βρυξέλλες θα αναγκαστούν να σχεδιάσουν ένα εναλλακτικό σύστημα εκτός του προϋπολογισμού της ΕΕ με τη συμμετοχή 26 χωρών, μόνο και μόνο για να συνεχίσουν να ρέουν χρήματα προς το Κίεβο.
Σε πρόσφατη ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Όρμπαν εμφανίστηκε να καλωσορίζει το λεγόμενο Σχέδιο Β.
"Είναι καλό να βλέπουμε ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ετοιμάζει ένα σχέδιο Β για την 1η Φεβρουαρίου, σύμφωνα με το οποίο η οικονομική στήριξη που δίνεται στην Ουκρανία θα μπορούσε να διαχειριστεί εκτός του προϋπολογισμού της ΕΕ", έγραψε ο Ούγγρος ηγέτης. "Αυτή είναι μια καλή απόφαση! Το σχέδιο Β της Επιτροπής είναι το ουγγρικό σχέδιο Α!"
euronews
